πηγή: ΑΥΓΗ
Η Περιφερειακή Αρχή Αττικής υπέβαλε στις 17 Νοεμβρίου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα 2014 - 2020, προϋπολογισμού 1,1 δισ. ευρώ. Σύμφωνα μάλιστα με τους εμπνευστές του, το ΠΕΠ Αττικής φέρει τη σφραγίδα της νέας Περιφερειακής Αρχής, στο πλαίσιο της αλλαγής της λογικής του, όπως είχε άλλωστε παρατηρήσει στη σχετική της επιστολή, στις 24 Ιουλίου, προς τον τότε επίτροπο Περιφερειακής Πολιτικής, Γιοχάνες Χαν, η περιφερειάρχης Ρένα Δούρου.
Σε αντίθεση με την αρχική του εκδοχή, το νέο ΠΕΠ που υπέβαλε η Περιφέρεια Αττικής περιέχει σειρά σημαντικών παρεμβάσεων με αλλαγή του χαρακτήρα και του περιεχομένου των νέων επενδυτικών προτεραιοτήτων, που προέκρινε η νέα Περιφερειακή Αρχή, καθώς και των δράσεων που αυτές περιλαμβάνουν. Το νέο ΠΕΠ μετατράπηκε σε εργαλείο παραγωγικής ανασυγκρότησης της Περιφέρειας Αττικής μέσα από έναν σχεδιασμό που δίνει έμφαση στην αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης (με πόρους για άμεσες επενδύσεις), στην ενίσχυση του παραγωγικού ιστού και στη βιώσιμη αστική ανάπτυξη.
Για την επίτευξη των στόχων αυτών, στο πλαίσιο της φιλοσοφίας της νέας διοίκησης, ονοματισμένα έργα αντικαταστάθηκαν από στοχευμένες δράσεις, αναδείχθηκαν και ενδυναμώθηκαν τα εργαλεία της έξυπνης εξειδίκευσης και της περιφερειακής στρατηγικής για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Παράλληλα, δόθηκε προτεραιότητα σε δράσεις διαχείρισης των απορριμμάτων σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της Ε.Ε. και σε δράσεις ανάδειξης και αξιοποίησης επιλεγμένων περιοχών του δικτύου natura για τη δημιουργία πράσινων διαδρομών και προστασίας της βιοποικιλότητας της Αττικής.
Ένα από τα μεγαλύτερα «στοιχήματα» της νέας διοίκησης στη μεγαλύτερη Περιφέρεια της χώρας ήταν η επανυποβολή του ΠΕΠ Αττικής με σημαντικές και καθοριστικές παρεμβάσεις στον κρίσιμο τομέα της διαχείρισης των αποβλήτων και είναι ενδεικτικό της βαρύτητας του προγράμματος το γεγονός πως λίγες ώρες αργότερα ήρθε και η «απάντηση» της κυβέρνησης με την προσπάθεια του ΥΠΕΚΑ να κηδεμονεύσει τους ΠΕΣΔΑ (Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης Αποβλήτων). Η Περιφερειακή Αρχή χαρακτήρισε τη συγκεκριμένη τροπολογία απαράδεκτη και προειδοποίησε ΥΠΕΚΑ και κυβέρνηση να μην επιχειρήσουν κάτι αντίστοιχο στο μέλλον συμπληρώνοντας πως το ίδιο πρέπει να κάνουν και για το σύνολο του σχεδίου νόμου, που επιχειρούν να «νομιμοποιήσουν» με μια τυπική διαδικασία διαβούλευσης μιας εβδομάδας. Τι είναι αυτό, όμως, που θορύβησε την κυβέρνηση και το αρμόδιο υπουργείο;
Η απάντηση βρίσκεται στο πρόσφατο παρελθόν και συγκεκριμένα στις 29 Ιουλίου του 2014, όταν κατά τη μεταβατική περίοδο από την παλαιά στη νέα διοίκηση της Περιφέρειας Αττικής, υπεγράφη σύμφωνο συνεργασίας μεταξύ του τέως Περιφερειάρχη Αττικής κ. Σγουρού και του αναπληρωτή υπουργού ΠΕΚΑ. Στο σύμφωνο αυτό, το οποίο συντάχθηκε εν ονόματι της νέας Προγραμματικής Περιόδου 2014 - 2020, ονοματίζονται συγκεκριμένα έργα τόσο στον τομέα των υγρών όσο και των στερεών αποβλήτων, έργα τα οποία η νέα Περιφερειακή Αρχή θα παραλάμβανε ως «προίκα» από την απελθούσα διοίκηση και αφορούσαν κατά βάση σε «ουρές» του τρέχοντος προγράμματος ή σε δεσμεύσεις προς τρίτους. Στο πλαίσιο της επανυποβολής των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων της Περιόδου 2014 - 2020, η νέα διοίκηση της Περιφέρειας αποφάσισε να μην υιοθετήσει αυτό το σύμφωνο και επέλεξε να ονοματίσει δράσεις στο πρόγραμμα και όχι έργα, με στόχο την κάλυψη των απαιτήσεων των κοινοτικών και εθνικών οδηγιών. Έτσι λοιπόν η νέα Περιφερειακή Αρχή αντί για τις 4 Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων (εργοστάσια) που αναφέρονταν στο σύμφωνο συνεργασίας, επέλεξε να περιγράψει δράσεις σε συμμόρφωση με τον υπό αναθεώρηση Περιφερειακό Σχεδιασμό Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) και την Κοινοτική Οδηγία 2008/98/ΕΚ.
Στην κίνηση αυτή της Περιφέρειας η κυβέρνηση έσπευσε να απαντήσει με μια προσπάθεια χειραγώγησης των περιφερειακών σχεδιασμών, καθώς προβλέπεται ο δεσμευτικός χαρακτήρας της γνώμης του ΥΠΕΚΑ για τους εκπονούμενους περιφερειακούς σχεδιασμούς (ΠΕΣΔΑ) και επίσης ότι «ο αρμόδιος φορέας σχεδιασμού οφείλει να προβεί, σύμφωνα με τις σχετικές υποδείξεις, στις απαραίτητες τροποποιήσεις του ΠΕΣΔΑ». Άμεση ήταν η απάντηση της Ρένας Δούρου, που δεν δίστασε να κάνει λόγο για «τεράστια οπισθοδρόμηση, που υποκρύπτει απαράδεκτη πολιτική σκοπιμότητα, αυτήν της εξυπηρέτησης των μεγάλων οικονομικών συμφερόντων».
Ο χάρτης της φτώχειας
Η μεγάλη ιδιαιτερότητα του νέου Περιφερειακού Προγράμματος της Αττικής είναι η σημαντική συνεισφορά πόρων του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ), ύψους 300 εκατ. ευρώ, και η οποία προορίζεται για κοινωνικές δράσεις (καταπολέμηση της φτώχειας και διευκόλυνση της κοινωνικής ένταξης). Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι στο τρέχον ΕΣΠΑ η διοίκηση Σγουρού δεν είχε την παραμικρή κατανομή δαπάνης για κοινωνικές δράσεις. Για την υλοποίηση των παραπάνω δράσεων η νέα Αρχή αποφάσισε να καταρτίσει έναν στρατηγικό σχεδιασμό σε δύο επίπεδα κατανέμοντας μάλιστα το 1/3 των κονδυλίων προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση:1) Να προσδιοριστούν με ακρίβεια οι περιοχές της Περιφέρειας, όπου συγκριτικά με τις υπόλοιπες αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες συνέπειες της κρίσης. Η μεθοδολογία προσδιορισμού των παραπάνω περιοχών πρέπει να λαμβάνει υπόψη τόσο παράγοντες εισοδήματος όσο και παράγοντες κατανάλωσης και επιπλέον κοινωνικά χαρακτηριστικά, τα οποία υποδηλώνουν δυσκολία για επίτευξη αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης.
2) Στις παραπάνω προσδιορισθείσες περιοχές, όπου εμφανίζονται εντοπισμένοι θύλακες φτώχειας ή ιδιαίτερα ευπαθείς ομάδες, θα πρέπει να επιλεγεί μετά από κατάλληλη μελέτη το πλέγμα των δράσεων, από τις οποίες θα προκύψει το βέλτιστο αποτέλεσμα. Οι επιλεγμένες δράσεις πρέπει να στοχεύουν σε βελτίωση της ποιότητας ζωής του πολίτη, άμεσα στο επίπεδο διαβίωσής του, όσο και σε αποτελέσματα με αναπτυξιακά χαρακτηριστικά (π.χ. αντιμετώπιση ανεργίας είτε με διά βίου εκπαίδευση είτε με επιδότηση εργασίας κ.ά.).
Η αλλαγή αυτή όπως καταγράφεται στο νέο ΠΕΠ είναι σημαντική και ταυτόχρονα υποχρεωτική για την Περιφέρεια Αττικής, διότι η κατάρτιση στρατηγικής για την αντιμετώπιση της φτώχειας (γνωστή και ως χάρτης φτώχειας) αποτελεί προαπαιτούμενο για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με χρονικό ορίζοντα την άνοιξη του 2015. Η κατάρτιση του χάρτη φτώχειας, θα επιτρέψει στην Περιφέρεια να στρέψει τα κοινωνικά κονδύλια προς εκείνη την κατεύθυνση που πραγματικά υπάρχει ανάγκη. Ο προγραμματισμός και η υλοποίηση ευρείας διαβούλευσης με τους κοινωνικούς φορείς, η σύνθεση των διαφόρων προσεγγίσεων σε μια τελική ενιαία στρατηγική έναντι της φτώχειας, καθώς και η επίβλεψη της επίτευξης των επιθυμητών αποτελεσμάτων συμπληρώνουν την ανωτέρω στρατηγική και διασφαλίζουν την αποτελεσματική χρήση των διαθέσιμων πόρων του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου.
Κοινωνική επιχειρηματικότητα και συνεταιριστική οικονομία
«Η νέα Περιφερειακή Αρχή υπέβαλε ένα πλήρως αναμορφωμένο πρόγραμμα, σε διαφορετική λογική και κατεύθυνση από την προηγούμενη. Προχώρησε σε καθοριστικές παρεμβάσεις, αλλάζοντας το περιεχόμενο έργων, έτσι ώστε αυτά να υπηρετούν την ανάγκη να καταστεί η Περιφέρεια αποτελεσματικό εργαλείο παραγωγικής ανασυγκρότησης, ενίσχυσης του κοινωνικού ιστού και της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης». Έτσι περιγράφει την αλλαγή πλεύσης η Ρένα Δούρου επισημαίνοντας πως «οι προτεραιότητες δόθηκαν, όχι σε κλαδικά ή συντεχνιακά συμφέροντα, αλλά εκεί όπου υπάρχουν πραγματικά σοβαρές κοινωνικές και οικιστικές ανάγκες καθώς και υψηλές επενδυτικές απαιτήσεις».Για παράδειγμα, το νέο πρόγραμμα άλλαξε την κατεύθυνση της στρατηγικής της έξυπνης εξειδίκευσης, με την ενσωμάτωση δράσεων νέων τεχνολογιών, καινοτομίας, με κριτήριο την παραγωγή αξιών, πλούτου, νέων προϊόντων, μέσα από την ενίσχυση της κοινωνικής επιχειρηματικότητας, των μικρών επιχειρήσεων, της συνεταιριστικής οικονομίας. Το νέο πρόγραμμα σχεδιάζει έργα κοινωνικών υπηρεσιών, για την καταπολέμηση της ανεργίας, του κοινωνικού αποκλεισμού, μέσα από εργαλεία όπως ο περιφερειακός χάρτης καταπολέμησης της φτώχειας, σε συνεργασία με τους δήμους.
Σύμφωνα με πληροφορίες από τις Βρυξέλλες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χαιρέτισε την κίνηση της Ρένας Δούρου να ανεξαρτητοποιήσει τα αντιπλημμυρικά έργα του Φαλήρου από την ανάπλαση του μετώπου καθώς και του τραμ της Πανεπιστημίου από την υλοποίηση του re-think Athens. Όπως εξηγούν υπηρεσιακοί παράγοντες της Περιφέρειας Αττικής, η υλοποίηση εμπροσθοβαρών δράσεων που περιλαμβάνει το πρόγραμμα που θα εγκριθεί, αναμένεται να συνεισφέρει σημαντικά στην αντιμετώπιση κοινωνικών ζητημάτων που αντιμετωπίζει η Αττική σήμερα, ενώ παράλληλα σχολιάζουν πως η ενδυνάμωση των εργαλείων της «έξυπνης εξειδίκευσης» και της «στρατηγικής για την καταπολέμηση της φτώχειας», που εξάλλου αποτελούν και προαπαιτούμενα του προγράμματος, αναμένεται να αποτελέσουν την πυξίδα του προγράμματος προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης και της αντιμετώπισης της φτώχειας αντιστοίχως.
Αγώνας δρόμου με αντιπάλους τον χρόνο, αλλά και το «κόστος»
Η έγκαιρη επανυποβολή του ΠΕΠ και οι στοχευμένες παρεμβάσεις και διορθώσεις του από τη νέα διοίκηση δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για την άμεση έγκριση του προγράμματος και την άμεση εκταμίευση κονδυλίων ειδικά στους τομείς που σχετίζονται με την γρήγορη ανάκαμψη της οικονομίας. «Ο επόμενος στόχος είναι η υλοποίησή του μέσα από δημοκρατικές, συμμετοχικές διαδικασίες της κοινωνίας των πολιτών και όλων των εκπροσώπων των ενδιαφερομένων φορέων» επισημαίνει με ανακοίνωσή της η Περιφέρεια Αττικής συμπληρώνοντας πως «το πρώτο βήμα ενός έγκαιρου και ολοκληρωμένου σχεδιασμού προς όφελος των πολιτών και του περιβάλλοντος έγινε».Να σημειωθεί, τέλος, ότι για την εκπόνηση και αξιολόγηση του προγράμματος, η προηγούμενη διοίκηση δαπάνησε 300 χιλιάδες ευρώ, ενώ η ριζική του αναμόρφωση και επεξεργασία έγινε δυνατή από τη νέα διοίκηση χωρίς καμία δαπάνη χάρη στη δουλειά μελών της παράταξης και υπηρεσιακών στελεχών. Το ολοκληρωμένο πρόγραμμα που υπέβαλε η νέα Περιφερειακή Αρχή ήταν 445 σελίδες, ενώ το πρόγραμμα που είχε στείλει, χωρίς κανενός είδους διαβούλευση, τον περασμένο Ιούλιο η απερχόμενη Αρχή ήταν 386 σελίδων. Το δε πρόγραμμα αυτό ήταν τόσο «ολοκληρωμένο», που η Επιτροπή επανήλθε κάνοντας 332 παρατηρήσεις!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου