ΠΩΣ ΚΑΤΑΦΕΡΑΜΕ ΝΑ ΚΑΤΑΣΤΡΕΨΟΥΜΕ ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΗΣ ΥΔΡΑΣ. "Ο ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ ΜΑΣ" ΚΑΙ ΤΑ ΚΑΤΣΑΒΡΑΧΑ

του Δημήτρη Γ. Τσιγκάρη

 

Κάποτε λοιπόν, όπως εμείς οι παλαιότεροι γνωρίζουμε και πρέπει να μάθουν και οι νεότεροι -όσοι δεν το γνωρίζουν φυσικά-  το σημερινό λιμάνι της Ύδρας ήταν αμμουδιά. Σχετικό φωτογραφικό υλικό έχει διασωθεί καθώς και περιγραφές. Ήδη το 1813 είχε γίνει μικρή, περιορισμένη και άγνωστης ποιότητας πλακόστρωση κάποιων σημείων αλλά μεταξύ των ετών 1898 έως το 1903, επί δημαρχίας δύο δημάρχων, των Νικολάου Βερβενιώτη και Κωνσταντίνου Νευρούζου, το λιμάνι διαμορφώθηκε με την πλήρως πλακοστρωμένη παραλία όπως (δεν) είναι σήμερα.  Αναμφισβήτητα ένα τιτάνιο έργο αφού οι σπάνιες πέτρες και τα μάρμαρα μεταφέρθηκαν στην Ύδρα από τον Δοκό προφανώς με κωπήλατες βάρκες ή με καΐκια με πανιά.  Ήταν δε ευγενική προσφορά των ιδιοκτητών του εκεί λατομείου αδελφών Ραφαλιά,  Θεμιστοκλή και Ευαγγέλου.  Ο Ευάγγελος ήταν πατέρας του εξαίρετου φίλου μου Θεμιστοκλή Ραφαλιά και πάππος του επίσης φίλου μου φαρμακοποιού Ευαγγέλου Α. Ραφαλιά.  Εκτός δε από την δια ζώσης εξιστόρηση του γεγονότος από τον ίδιο τον φίλτατο Θεμιστοκλή Ραφαλιά,  τα ιστορικά αυτά στοιχεία είναι από διετίας περίπου αναρτημένα και στο εξαιρετικό υδραίϊκο Blog  "ΥΔΡΑ ΥΔΡΑΙΑ ΥΔΡΟΥΣΣΑ" από τον εκλεκτό συμπατριώτη μας Κώστα Δ. Κουκουδάκη.

 

Οι νεότεροι θα καταλάβουν το πως ήταν χτισμένες και τοποθετημένες οι πέτρες αν παρατηρήσουν το δάπεδο σε αρκετά σημεία πάνω πάνω στην παραλία όπως π.χ.  μπροστά  στην είσοδο της Μητρόπολης αλλά και αλλού.  Τοποθετημένες αρμονικά ως προς τα νερά τους,  καταπληκτικά λαξευμένες και αλφαδιασμένες,  δεν άφηναν κενό για να περάσει ανάμεσα από τους αρμούς ούτε λάμα μαχαιριού.  Πέραν δε από τη πλακόστρωση της κύριας έκτασης, αν παρατηρούσε κανείς το υπερυψωμένο κομμάτι προς τη θάλασσα και τους  μεγαλύτερους μετωπικούς ογκόλιθους στήριξης της όλης κατασκευής και στερέωσης των δεστρών εξωτερικά, πλήρως τετραγωνισμένους και τέλεια λαξευμένους, εύκολα θα επιβεβαίωνε ότι εκτός από τιτάνιο το έργο ήταν και ένα θαύμα αρχιτεκτονικής και μαστοριάς. Ο Κώστας Κουκουδάκης  αναφέρει στην ίδια ανάρτηση ότι, αν και όχι γραπτώς, διεσώθησαν τα ονόματα των μαστόρων Νίκου Δ. Κουκουδάκη και Άγγελου Δ. Αραπογιάννη.

 

Αυτός λοιπόν ο "Παρθενώνας της Ύδρας"  δεν υπάρχει πιά. Ένα κατεστραμμένο κατασκεύασμα υπάρχει, ανισόπεδο πλέον και βουλιαγμένο σε πολλά σημεία, με σπασμένες τις περισσότερες πέτρες που όμοιές τους δεν ξαναβρίσκονται. Και ενώ γενιές και γενιές συμπεριλαμβανομένων και κατακτητών διαφύλαξαν τον πραγματικό, τον Αθηναϊκό παρθενώνα, εμείς  οι ίδιοι  δεν  μπορέσαμε να διαφυλάξουμε ούτε για τρείς γενιές τον δικό μας υδραίϊκο παρθενώνα , το αρχιτεκτονικό και κατασκευαστικό θαύμα της παραλίας του λιμανιού της Ύδρας.  Σίγουρα, εμείς οι μεγαλύτεροι είμαστε η γενιά εκείνων που θα πρέπει να αισθανόμαστε ένοχοι για αυτό που καταστρέψαμε και που (δεν) κληροδοτούμε στα παιδιά μας και το οποίο στην αρχική του μορφή σίγουρα θα είχε συμπεριληφθεί στα μνημεία της  Unesco.

 

Αλλά ας δούμε τις κύριες αιτίες της καταστροφής αρχίζοντας από τις εκσκαφές για διάφορα έργα. Έργα προχειρο-αποφασισμένα και αμελέτητα ή στην καλύτερη περίπτωση προχειρο-μελετημένα με εργολαβικές αυθαιρεσίες, με χρησιμοποίηση βαρέων  εργαλείων και τροχοφόρων μηχανημάτων, προσέγγιση ακαταλλήλων για το λιμάνι της Ύδρας θαλασσίων μεταφορικών  μέσων για τα εμπορεύματα, καθώς και άλλες ...χερσαίες δράσεις με τις  περισσότερες αναγόμενες στον βωμό του (εύκολου) κέρδους.  Όμως! Τα πάρα πάνω δεν είναι οι μόνες αιτίες ούτε οι καθ΄ αυτού παράμετροι της καταστροφής. Η κύρια αιτία της καταστροφής είναι η κυκλοφορία βαρέων απορριμματοφόρων οχημάτων στην παραλία εκ της εισήγησης και της πεφωτισμένης απόφασης των αρμοδίων εξειδικευμένων ή μη υπηρεσιών, των αυτόκλητων υδραιολόγων και σωτήρων και των κατά εποχές νομοθετούντων που εδέχθησαν και αποφάσισαν  ότι τα βουνά μας είναι παντού αρχαιολογικοί χώροι. Έτσι, κάποια πιθανή λύση για τυχόν προσεκτικά σχεδιασμένη διαδρομή μέσω των κατσατσάβραχων της μπουαγιάς π.χ., ή της προς τα νοτιοανατολικά  παρακείμενης χαράδρας ή αλλού,  έγινε και  "De Jure ανέφικτη" και τα απορριμματοφόρα θα  περνάνε εσαεί από την παραλία. Και τα οποία εκτός από την τουριστική ζημιά από το θόρυβο και τη δυσοσμία, σαν υπέρβαρα για το συγκεκριμένο έδαφος  θα προκαλούν και την  περαιτέρω  καταστροφή τού ότι έχει απομείνει και την περαιτέρω καθίζηση. Μέχρι τελικού βουλιάγματος.  (Εδώ θα ήταν πολύ χρήσιμο να ξαναδιαβάσουμε και να ξαναθυμηθούμε σχετικά αποσπάσματα από το  καλογραμμένο και εμπεριστατωμένο πόνημα "Το χρονικό ενός ασφυκτικού εναγκαλισμού",  γραμμένο το 1997 από τον αρχιτέκτονα Χρίστο  Ιακωβίδη).

 

Νέοι της Ύδρας,  λυπάμαι που είμαι και εγώ ηλικιακά μέσα σε αυτούς  που για να περάσουμε εμείς καλύτερα και να κάνουμε τη ζωή μας εύκολη φορτώσαμε με χρέη εσάς, τα παιδιά σας και τα εγγόνια σας. Επί πλέον, σας παραδίδουμε  μιά Ελλάδα μίζερη και δρομέως κατηφορίζουσα και -το χειρότερο- δεν σταθήκαμε ικανοί να σας παραδώσουμε ούτε μια  Ύδρα όπως θα τη θέλατε και θα σας άξιζε.  Δεν μπορέσαμε να διατηρήσουμε για εσάς ούτε αυτό το καταπληκτικό και μοναδικό "έργο ανθρώπινης έμπνευσης, τέχνης και προσφοράς".  Συντελέσθηκε ένα τραγικό ατόπημα. Ανεπανόρθωτο.  Προστατεύσαμε τα κατσάβραχα και καταστρέψαμε τον δικό μας παρθενώνα , την παραλία του λιμανιού μας!  Καί είμαι και εγώ ανάμεσα σε εκείνους τους παλαιότερους που δεν καταφέραμε να απομονώσουμε τις καταστροφικές επιδρομές των σωτήρων και τις τουλάχιστον ανεπιτυχείς αποφάσεις των αρμοδιο-αναρμόδιων  που ήξεραν ή ξέρουν από  Ύδρα όσο εγώ από Παταγωνία.  Αν και  προσωπικά προσπάθησα κάπως να αντιδράσω έστω λοιδορούμενος κάποιες φορές, δεν υπάρχει δικαιολογία αφού αυτό που εν τέλει μετράει είναι το αποτέλεσμα.  Όπως και για κανέναν εκ των παλαιοτέρων δεν υπάρχει δικαιολογία.  Καί έχοντας φτάσει πλέον σε σημείο καταστροφών μη αναστρέψιμο, το μόνο που απομένει από εδώ και μπρός  είναι να  επικρατήσει σαν γνώμονας το "στερνή μου γνώση να σε είχα πρώτα"...  Έτσι, η άμεση αφαίρεση  του δικαιώματος της αποκλειστικής διαχείρησης των υδραϊκών θεμάτων από τους πάσης προέλευσης ξένους πρός την  Ύδρα, είναι ζήτημα επιτακτικό και επείγον.  Και πρέπει να επιτευχθεί σύντομα με όλα τα νόμιμα μέσα και μέτρα και με  προσεκτικά προγραμματισμένες και συστηματικές διεργασίες.  Η κατάσταση πρέπει να έλθει πλέον στα χέρια σας, στα χέρια του νέου Δημάρχου και της νέας δημοτικής αρχής όπου οι νέοι είναι οι περισσότεροι.  Δεν πρέπει να προσφερθεί  τίποτα άλλο πλέον για καταστροφή.  Έως εδώ.-  Αρκετά σωθήκαμε!

 

 

Με την πρέπουσα εκτίμηση,

 

Δημήτρης Γ. Τσιγκάρης

Πρώην δημοτικός σύμβουλος