Μείναμε Ευρώπη!

του  Αλέξανδρου Μπίστη*
πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Οι θεματοφύλακες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα παρεκκλίνουν λίγο από την προστασία τους προκειμένου να τα διαφυλάξουν μακροπρόθεσμα | AP PHOTO/ LAURENT CIPRIANI

Την προηγούμενη εβδομάδα, στον απόηχο του τρομοκρατικού χτυπήματος στο Παρίσι, η Γαλλία ενημέρωσε το Συμβούλιο της Ευρώπης ότι ενεργοποιεί το άρθρο 15 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, σύμφωνα με το οποίο μία χώρα μπορεί να παρεκκλίνει από το πλαίσιο σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εφόσον συντρέχουν σοβαροί λόγοι έκτακτης ανάγκης που απειλούν τη ζωή ενός έθνους.
Την προηγούμενη εβδομάδα, στον απόηχο του τρομοκρατικού χτυπήματος στο Παρίσι, η Γαλλία ενημέρωσε το Συμβούλιο της Ευρώπης ότι ενεργοποιεί το άρθρο 15 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, σύμφωνα με το οποίο μία χώρα μπορεί να παρεκκλίνει από το πλαίσιο σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εφόσον συντρέχουν σοβαροί λόγοι έκτακτης ανάγκης που απειλούν τη ζωή ενός έθνους.

Οι θεματοφύλακες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα παρεκκλίνουν λίγο από την προστασία τους (προκειμένου να τα διαφυλάξουν μακροπρόθεσμα, ασφαλώς!), επιτρέποντας προσαγωγές και συλλήψεις χωρίς εντολή δικαστικής αρχής, παρακολούθηση όλων των ηλεκτρονικών δεδομένων οποιουδήποτε θεωρηθεί ύποπτος, καθώς και επιβολή κατ’ οίκον περιορισμού σε οποιονδήποτε «αποτελεί απειλή για την ασφάλεια και τη δημόσια τάξη», παρότι στην πράξη έχει αποδειχθεί πως η αστυνόμευση σ’ αυτόν τον ακήρυχτο πόλεμο είναι ανέφικτη και πως η λογική του κράτους Μεγάλου Αδελφού έχει αποτύχει παταγωδώς να περιορίσει (ή, πολύ περισσότερο, να εξαλείψει) τις τραγικές απώλειες από μεγάλα τρομοκρατικά χτυπήματα.

Η Ευρώπη γερνάει και φτωχαίνει, η κρίση αποδομεί το «ευρωπαϊκό κεκτημένο», ενώ η έκτακτη ανάγκη προβάλλει ως νέα κανονικότητα: μιλιταρισμός, αυταρχισμός, καταστολή, βομβαρδισμοί αμάχων ως αντίποινα για τη δολοφονία αμάχων, περιστολή ατομικών, κοινωνικών και πολιτικών ελευθεριών ως άμυνα απέναντι σε ένα καθεστώς (ISIS) που επιδιώκει την περιστολή ατομικών, κοινωνικών και πολιτικών ελευθεριών, μισαλλοδοξία και καλλιέργεια της θεωρίας περί της σύγκρουσης πολιτισμών για την αντιμετώπιση ενός καθεστώτος που αντλεί τη δύναμή του από τη μισαλλοδοξία και τη θεωρία της σύγκρουσης πολιτισμών.

Το δημοκρατικό έλλειμμα της Ε.Ε., με τα ανεξέλεγκτα, μυστικοπαθή, μη εκλεγμένα κέντρα λήψης αποφάσεων, παροξύνει τη δυσπιστία των λαών στο υπερεθνικό μόρφωμα, σμπαραλιάζοντας το όραμα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Η μετεξέλιξη της Ευρώπης της δημοκρατίας σε Ευρώπη της ισχύος[1] μαζί με τη μεγαλύτερη προσφυγική ροή μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο απειλούν να τινάξουν στον αέρα το καύχημα της Ε.Ε., τη Συνθήκη Σένγκεν.

Στην τελευταία σύνοδο κορυφής μάλιστα, Γ. Ντάισελμπλουμ και Ντ. Τουσκ άφησαν να εννοηθεί πως εξετάζεται το ενδεχόμενο δημιουργίας μιας «μικρής Σένγκεν», που θα αφήνει απ’ έξω τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, για να ακολουθήσει ο Ζ.-Κ. Γιούνκερ, υπογραμμίζοντας πως ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα έθετε σε σοβαρό κίνδυνο το ενιαίο νόμισμα.

Η γερασμένη γραφειοκρατία της Ε.Ε., εγκλωβισμένη στον αδιέξοδο νεοφιλελεύθερο δογματισμό της, προσπαθεί απεγνωσμένα να σώσει το οικοδόμημά της που κλυδωνίζεται, αποδομώντας ό,τι έχει απομείνει να διαφοροποιεί τον «ευρωπαϊκό πολιτισμό» από τις άγρια ταξικές, αλλά και χρόνια καθηλωμένες σε αυταρχικά αντιδημοκρατικά καθεστώτα χώρες τις Ανατολής.

Η πιθανότητα αξιοποίησης του προσφυγικού ζητήματος ως ευκαιρίας για άνοιγμα της κερκόπορτας σε φτηνό εργατικό δυναμικό, που θα ενισχύσει το οικονομικό και κοινωνικό ντάμπινγκ στις ευρωπαϊκές χώρες, θα σημάνει την επέκταση του μοντέλου του ασιατικού καπιταλισμού στην Ευρώπη, δηλαδή ανύπαρκτα εργασιακά, κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα, φτώχεια και εξαθλίωση, ταπείνωση και αδιέξοδο για τους πολλούς.

Η στρατηγική του νεοφιλελευθερισμού οδηγεί στην παρακμή του κράτους δικαίου και του κοινωνικού κράτους, τροφοδοτεί τον φαύλο κύκλο του εξτρεμισμού, ενισχύει την εθνικιστική Ακροδεξιά (βλ. Λεπέν, χώρες βόρειας Ευρώπης, πρώην ανατολικές χώρες) και προλειαίνει το έδαφος για εθνικές αναδιπλώσεις, έξαρση εθνικισμών και εθνικών ανταγωνισμών.

Αποσχιστικά και αυτονομιστικά κινήματα εντός ευρωπαϊκού εδάφους (Ισπανία, Σκοτία, Βέλγιο), προαναγγελθέντα δημοψηφίσματα αποχώρησης από την Ε.Ε. (Αγγλία) ή χαλάρωσης της σχέσης με την ευρωζώνη (Δανία), εσωτερικές διενέξεις (χώρες Βαλκανίων), εύφλεκτες ισορροπίες και κλιμακούμενες εντάσεις πέριξ της Ευρώπης (Ρωσία - Ουκρανία, Ρωσία - Τουρκία, Τουρκία - Κουρδιστάν), μέχρι τα βάθη της Μέσης Ανατολής (Ιράκ, Συρία) και τις χώρες της βόρειας Αφρικής οριοθετούν μια μπαρουταποθήκη όπου σχεδόν το σύνολο των τοπικών και διεθνών σχέσεων που εγκαθιδρύθηκαν στην περιοχή μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο βρίσκονται σε πλήρη αποσταθεροποίηση και διαδικασία επανακαθορισμού.

Τα παραπάνω συνθέτουν έναν καμβά εντός του οποίου μπορεί κάλλιστα ανά πάσα στιγμή να επαναληφθεί η Ιστορία που διδάσκει πως μετά από μεγάλες οικονομικές κρίσεις του καπιταλισμού ακολουθούν εξίσου μεγάλες εμπόλεμες συρράξεις.

Είναι αμφίβολο αν οι σημερινές ηγεσίες της Ευρώπης θέλουν να αποτρέψουν μια τέτοια ολέθρια προοπτική, αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες για προάσπιση της ειρήνης, της σταθερότητας και της προόδου στην ευρύτερη περιοχή. Κάτι τέτοιο θα απαιτούσε να επαναφέρουν στο προσκήνιο την πολιτική ως μέσο διασφάλισης της αρμονικής συνύπαρξης των λαών έναντι της οικονομίας και να διαφυλάξουν τη δημοκρατία ως εργαλείο των λαών για να ορίζουν το παρόν και το μέλλον τους, αντί να την υπονομεύουν.

Ασφαλώς, αν οι ευρωπαϊκές ελίτ έχουν επιλέξει να ξεμπερδεύουν με το ιδεολόγημα της Ενωμένης Ευρώπης αντί να επανεξετάσουν την πολιτική της λιτότητας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την παγκόσμια σταθερότητα, μια χώρα σαν την Ελλάδα δύσκολα μπορεί να τις σταματήσει. Μπορεί όμως να αναρωτηθεί: Εμείς, για την ώρα τουλάχιστον, μείναμε Ευρώπη!

Η Ευρώπη πού πάει;

1. Paul Mason, Europe is becoming an undemocratic continent where force matters more than law, The Guardian, 18/10/2015, http://goo.gl/GFhAbC

* Ο Αλέξανδρος Μπίστης είναι πολιτικός επιστήμονας

Σφίγγει ο κλοιός γύρω από την τρόικα: Ευρωπαϊκές οργανώσεις στην Ευρωβουλή για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ελλάδα

πηγή: left.gr

ΟΛΜΕ, ΠΟΕ-ΟΤΑ και 22 οργανώσεις από όλη την Ευρώπη ζητάνε από την Ευρωβουλή να εξετάσει την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ελλάδα 

Ελλάδα: Τα ανθρώπινα δικαιώματα στο κρεβάτι του Προκρούστη

Είκοσι δύο συνδικάτα, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κινήματα από τις τέσσερις γωνιές της Ευρώπης έστειλαν σήμερα επιστολή στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ζητώντας του τη σύνταξη αναφοράς για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του κράτους δικαίου και της δημοκρατίας στη χώρα που έχει την Προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, με βάση το Άρθρο 7 της Συνθήκης της ΕΕ.  
Η επιστολή τεκμηριώνει μια μεγάλη γκάμα σοβαρών παραβιάσεων του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ που λαμβάνει χώρα στην Ελλάδα, ιδιαίτερα από το 2010 που υποβλήθηκε στα οικονομικά προγράμματα της Τρόικας.
Οι υπογράφοντες περιλαμβάνουν της ΠΟΕ-ΟΤΑ που εκπροσωπεί 75 χιλιάδες εργαζόμενους στους ελληνικούς δήμους, την ΟΛΜΕ που εκπροσωπεί 55 χιλιάδες εκπαιδευτικούς και το βελγικό συνδικάτο CNE που εκπροσωπεί 167 χιλιάδες εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα. Την επιστολή προσυπογράφει επίσης η Ευρωπαϊκή Ένωση για την Υπεράσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, μια οργάνωση ομπρέλα που περιλαμβάνει 30 τμήματα σε 22 κράτη μέλη της ΕΕ.
Την βδομάδα αυτή, οι Έλληνες υπουργοί περνούν από ακροάσεις σε διάφορες επιτροπές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Οι οργανώσεις που υπογράφουν την επιστολή καλούν τους Ευρωβουλευτές να χρησιμοποιήσουν την ευκαιρία αυτή για να κάνουν ερωτήσεις στους υπουργούς με βάση τα τεκμήρια που υπάρχουν στο κείμενό τους.
«Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να χρησιμοποιήσεις τις εξουσίες του για να διερευνήσει τις παραβιάσεις και να ξεκινήσει μια διαδικασία με βάση το άρθρο 7 της Συνθήκης της ΕΕ. Η επιστολή μας παρέχει μια στέρεα βάση για να γίνει κάτι τέτοιο. Ήταν δύσκολο να βρούμε έστω και ένα άρθρο του Χάρτη θεμελιωδών δικαιωμάτων που να μη παραβιάζεται σήμερα από την ελληνική κυβέρνηση», είπε ο προέδρος της  Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Υπεράσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Η Ελλάδα περνά τον έκτο χρόνο ύφεσης με την ανεργία να είναι σε επίπεδα ρεκόρ και 57,9% να είναι εκτός αγοράς εργασίας.  Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι είναι χωρίς πρόσβαση στην υγεία και τον ηλεκτρισμό, ενώ άλλες βασικές υπηρεσίες όπως η εκπαίδευση διαλύονται. Όσοι διαδηλώνουν ενάντια στην κατάσταση αυτή αντιμετωπίζονται με υπέρμετρη βία και συχνά απειλείται η ζωή τους. Συλληφθέντες βασανίζονται από την ίδια αστυνομία που αφήνει τους νεοναζί να τρομοκρατούν κι ακόμα και να σκοτώνουν μετανάστες. Κατά μήκος των συνόρων με την Τουρκία, πρόσφυγες και μετανάστες αντιμετωπίζουν συχνά απειλές για τη ζωή τους και κακομεταχείριση.
«Είναι αυτό το μέλλον για όλους τους Ευρωπαίους; Ποια χώρα έχει σειρά για να δει τέτοια φαινόμενα; Όταν είμαστε αντιμέτωποι με τέτοιες παραβιάσεις, η αδράνεια σημαίνει συνενοχή. Η Ευρωβουλή πρέπει να δράσει έστω και την τελευταία στιγμή και πει ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα δε μπορούν να θυσιάζονται για κανένα λόγο. Οι άνθρωποι δεν είναι αριθμοί» είπε ο Θέμης Μπαλασόπουλος, πρόεδρος της ΠΟΕ-ΟΤΑ.  
Ο Renaud Vivien, γενικός γραμματέας της Επιτροπής για την Κατάργηση του Χρέους (CADTM) είπε: “Τα ανθρώπινα δικαιώματα θυσιάζονται στο όνομα της αποπληρωμής ενός παράνομου χρέους που όλο και αυξάνεται τα τελευταία τέσσερα χρόνια, παρά τις βίαιες περικοπές. Είναι επείγον να γίνει έλεγχος του χρέους από τον ελληνικό λαό και ακυρωθεί χωρίς όρους το κομμάτι που θα αποδειχθεί παράνομο».
Υπογράφοντες:
Ευρωπαϊκή Ένωση για την Υπεράσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (AEDH)
Βελγική  Ένωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
Ευρωπαϊκό Δίκτυο της Attac
Attac Αυστρίας
Attac Γαλλίας
Attac Ελλάδας
Attac Ουγγαρίας
Attac Ιρλανδίας
Attac Φλάνδρας
CADTM Ευρώπης
CNE-CSC, Εθνική Ομοσπονδία Ιδιωτικών Υπαλλήλων - Βέλγιο
Παρατηρητήριο της Ευρώπης των Εταιρειών (CEO)
Ευρωπαϊκής Συμμαχίας για τη Δημόσια Υγεία (EPHA)
Forum per una Nuova Finanza Pubblica e Sociale – Ιταλία
Δίκτυο για τα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα
Oμοσπονδία Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης (ΟΛΜΕ)
Platform Stop Racisme en Uitsluiting – Ολλανδία
Plataforma Auditoría Ciudadana de la Deuda (PACD) – Ισπανία
Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΠΟΕ-ΟΤΑ)
Διεθνικό Ινστιτούτο (ΤΝΙ)
Σωματείου Εργαζομένων στην ΕΥΑΘ  (ΣΕΕΥΑΘ)
Κίνηση Ενωμένοι ενάντια στο Ρατσισμό και τη Φασιστική Απειλή (ΚΕΡΦΑΑ)
War on Want – Ηνωμένο Βασίλειο  
Υποστηρίζετε από:
- Πρωτοβουλία Αλληλεγγύης στην Ελλάδα που Αντιστέκεται – Βρυξέλλες
- Real Democracy Now Berlin / GR

Δείτε εδώ ολόκληρη την επιστολή

Δείτε ακόμα: Γνωμοδότηση-καταπέλτης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για το ρόλο της τρόικας στις μνημονιακές χώρες 

Tι είναι η ACTA και τι σημαίνει για τα ανθρώπινα δικαιώματα

του Αντώνη Μπρούμα
απο: ΑΥΓΗ

Πολύς λόγος γίνεται τελευταία για τη διεθνή Σύμβαση ACTA (Anti-Counterfeiting Trade Agreement) και τις πιθανές επιπτώσεις της στην ελευθερία της διαδικτυακής έκφρασης. Τον περασμένο Ιανουάριο, η είδηση της υπογραφής της από την Ευρωπαϊκή Ένωση και είκοσι δύο κράτη-μέλη της, μεταξύ των οποίων και η χώρα μας, πυροδότησε ταυτόχρονες μαζικές διαμαρτυρίες σε εκατοντάδες πόλεις της ηπείρου. Η γιγαντιαία λαϊκή κινητοποίηση έφερε αποτελέσματα. Σήμερα, μετά την πρόταση καταψήφισής της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από τον αρμόδιο εισηγητή και τη δημόσια τοποθέτησή της αρμόδιας Επιτρόπου Nellie Kroes, η δυναμική της ACTA τουλάχιστον στην Ευρώπη έχει συρρικνωθεί σημαντικά. Αυτές οι εξελίξεις δείχνουν ότι τα ψηφιακά δικαιώματα εισέρχονται δυναμικά στον δημόσιο διάλογο και στα κοινωνικά κινήματα, υποδηλώνοντας το ενδιαφέρον των ανθρώπων για την κοινωνία της πληροφορίας και τις προοπτικές της. Είναι καιρός να ανατραπούν σε κεντρικό επίπεδο οι κυρίαρχες επιλογές για τη διαχείριση της γνώσης και του πολιτισμού στην ψηφιακή εποχή.

 Τι είναι η ACTA και το ιστορικό της

Η ACTA (ελληνιστί «Εμπορική Συμφωνία για την Καταπολέμηση της Παραποίησης/Απομίμησης») είναι μια διακρατική συμφωνία με την οποία επιδιώκεται η κατοχύρωση διεθνών κανόνων για την επιβολή, σε παγκόσμιο επίπεδο, των ισχυόντων δικαιωμάτων διανοητικής, δηλαδή πνευματικής και βιομηχανικής, ιδιοκτησίας (στο εξής ΔΙ). Κύριο αντικείμενο ρύθμισης της ACTA είναι οι διασυνοριακές ροές προϊόντων/υπηρεσιών και ο κυβερνοχώρος.

Η διαπραγμάτευση της ACTA ξεκίνησε το 2006 ανάμεσα στις ΗΠΑ, την Ιαπωνία, την Ευρωπαϊκή Ένωση και τον Καναδά, στο περιθώριο των συναντήσεων του G8 και ήταν απόρρητο. Βοηθητικό ρόλο στην κατάρτιση του κειμένου της σύμβασης είχε μια συμβουλευτική επιτροπή, στην οποία συμμετείχαν πολυεθνικές εταιρείες των κλάδων του φαρμάκου και της ψυχαγωγίας. Η ύπαρξη της σύμβασης έγινε για πρώτη φορά γνωστή στην παγκόσμια κοινή γνώμη τον Μάιο του 2008, λόγω της διαρροής ενός σχεδίου της στον ιστότοπο της γνωστής ΜΚΟ Wikileaks. Από τότε, οι ενστάσεις διακεκριμένων ακαδημαϊκών και οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και οι έντονες διαμαρτυρίες της κοινωνίας των πολιτών, είχαν ως αποτέλεσμα τον μετριασμό, σε σημαντικό βαθμό, της αυστηρότητας των διατάξεων της ACTA. Ενδεικτικά, το αρχικό κείμενο της σύμβασης εμπεριείχε διατάξεις (οι οποίες στη συνέχεια αφαιρέθηκαν), που εγκαθίδρυαν σε διεθνές επίπεδο το σύστημα της «κλιμακωτής απάντησης» (graduated response) των τριών σταδίων απέναντι σε χρήστες του διαδικτύου, όπως αυτό νομοθετήθηκε πρώτα στη Γαλλία με τους νόμους HADOPI 1 και 2. Το τελικό σχέδιο της σύμβασης, όπως έχει σήμερα, συμφωνήθηκε από τα διαπραγματευόμενα κράτη-μέρη στις 15 Νοεμβρίου 2010.

Η διαδικασία διαπραγμάτευσης και κατάρτισης της ACTA υποκρύπτει την πρόθεση των συμμετεχόντων κρατών να διεξαχθεί εν κρυπτώ από την παγκόσμια κοινή γνώμη, τουλάχιστον μέχρι το χρονικό σημείο που η κύρωσή της από σημαντικό αριθμό κρατών θα ήταν δεδομένη. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τη συμμετοχή ισχυρών παικτών της παγκόσμιας αγοράς φαρμάκων και ψυχαγωγίας στα αρχικά στάδια της κατάρτισης, καταδεικνύει το προειλημμένο της διαδικασίας, από την οποία προέκυψε το σχέδιο της σύμβασης. Επιπρόσθετα, η αποφυγή της διαπραγμάτευσης της ACTA μέσα από τους υπάρχοντες διεθνείς οργανισμούς με όμοια ή συναφή αντικείμενα, όπως μέσα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ) και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Διανοητικής Ιδιοκτησίας (ΠΟΔΙ), αποτελεί ένδειξη ότι ακόμη και οι υφιστάμενες διαδικασίες διαπραγμάτευσης δεν κάλυπταν τις επιδιώξεις των διαπραγματευτών για τον περιορισμό του κοινωνικού παράγοντα από τη αρχική διαμόρφωση της ACTA. Κρίθηκε λοιπόν αναγκαία η δημιουργία ενός εντελώς νέου διακρατικού θεσμικού πλαισίου και η ίδρυση ενός καινούργιου οιονεί διεθνούς οργανισμού, επιφορτισμένου με την παγκόσμια επιβολή των κανόνων διανοητικής ιδιοκτησίας.

Με την ACTA επιδιώκεται, σε γενικές γραμμές, η προστασία του δικαιώματος στην ιδιοκτησία των κατόχων διανοητικών δικαιωμάτων. Για την προαγωγή αυτού του καταρχάς νόμιμου σκοπού, οι διατάξεις της προβλέπουν κανόνες δικαίου που περιορίζουν βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, όπως η ελευθερία έκφρασης και πληροφόρησης, τα δικαιώματα του σεβασμού στην ιδιωτική ζωή, στο απόρρητο της επικοινωνίας και στον πληροφοριακό αυτοκαθορισμό και, τέλος, τα δικαιώματα σε δίκαιη δίκη και στην προσφυγή στις αρχές.

 Η ACTA και το δικαίωμα στην ελεύθερη έκφραση και πληροφόρηση

Το θεμελιώδες για μια δημοκρατική κοινωνία δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης συμπεριλαμβάνει τα επιμέρους δικαιώματα του ελεύθερου σχηματισμού/έκφρασης ή μη απόψεων, καθώς και του πληροφορείν και του πληροφορείσθαι. Διατάξεις της ACTA που καταρχάς περιορίζουν το ανθρώπινο αυτό δικαίωμα και υπό προϋποθέσεις δύνανται να θέτουν ζητήματα ασυμβατότητας με αυτό είναι οι ακόλουθες:

Ποινικοποίηση παραβάσεων ΔΙ με σκοπό το εμπορικό όφελος. Τα συμβαλλόμενα κράτη υποχρεώνονται να καταστήσουν ποινικό αδίκημα την παραβίαση της διανοητικής ιδιοκτησίας με σκοπό το εμπορικό όφελος. Η ασάφεια του όρου «εμπορικό όφελος» αφήνει περιθώρια ερμηνείας για την ποινικοποίηση τύπων συμπεριφοράς που απαντώνται συχνά ανάμεσα στους διαχειριστές ιστοσελίδων και τους απλούς χρήστες, όπως την ποινικοποίηση παραβάσεων εφόσον σε ιστοσελίδα υπάρχουν διαφημίσεις, καθώς και την ποινικοποίηση της επιγραμμικής ανταλλαγής προστατευόμενων πνευματικών έργων χωρίς άδεια.

Ποινικοποίηση παραβάσεων ΔΙ χωρίς εμπορικούς σκοπούς. Δίνεται η διακριτική ευχέρεια στα συμβαλλόμενα κράτη να ποινικοποιούν και παραβάσεις της διανοητικής ιδιοκτησίας που δεν έχουν σκοπό το εμπορικό όφελος.

Ποινικοποίηση συνέργειας σε παραβάσεις ΔΙ. Τα συμβαλλόμενα κράτη υποχρεώνονται να καταστήσουν ποινικό αδίκημα τη συνέργεια σε παραβάσεις διανοητικής ιδιοκτησίας. Η διάταξη αυτή, που δεν συνοδεύεται με ειδικότερες προϋποθέσεις εφαρμογής, εκθέτει στον κίνδυνο ποινικής τιμώρησης όλους τους παρόχους υπηρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας (ΚτΠ), όπως παρόχους δικτύων και υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών, φιλοξενίας, e-mail, υπηρεσιών περιεχομένου, διαχειριστές ιστοσελίδων και κάθε λογής μεσάζοντα της ΚτΠ. Οδηγεί έτσι στην εφαρμογή από τους μεσάζοντες ιδιωτικού ελέγχου της ελευθερίας έκφρασης υπό τον φόβο πιθανής ποινικής τους τιμωρίας και έτσι σε γενικευμένα φαινόμενα λογοκρισίας.

Νομοθέτηση προληπτικού και αποτρεπτικού ρόλου των παρόχων πρόσαβσης. Τα συμβαλλόμενα κράτη υποχρεώνονται να νομοθετήσουν ταχεία και αποτελεσματικά μέτρα επιβολής της διανοητικής ιδιοκτησίας, τόσο προληπτικού όσο και αποτρεπτικού χαρακτήρα, ιδιαίτερα μέσω των παρόχων πρόσβασης στο διαδίκτυο (ISPs). Η εσκεμμένη ασάφεια της διάταξης ανοίγει διάπλατα την πόρτα στην νομοθετική ή δικαστική εισαγωγή τεχνολογικών μέτρων προληπτικού φιλτραρίσματος της ηλεκτρονικά διακινούμενης πληροφορίας, καθώς και αποτρεπτικών διαδικασιών όπως το σύστημα της «κλιμακωτής απάντησης» (graduated response) των τριών σταδίων απέναντι σε χρήστες του διαδικτύου. Η παραπομπή, στο κείμενο της διάταξης, στην τήρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν αρκεί για να αποσοβήσει επαρκώς τους κινδύνους που δημιουργεί η ασαφής της διατύπωση, αν λάβουμε μάλιστα υπόψη ότι πολλά δικαστήρια κρατών-μελών έφτασαν στο σημείο να επιβάλουν υποχρεώσεις τεχνολογικού φιλτραρίσματος σε τηλεπικοινωνιακούς παρόχους με βάση τις εξαιρετικά πιο σαφείς διατάξεις της Οδηγίας 2000/31/ΕΚ για το ηλεκτρονικό εμπόριο, όπως στην υπόθεση της βελγικής SABAM (άρθρο 27 § 1 και 2).

Απαγόρευση εξουδετέρωσης τεχνολογικών μέτρων ασφαλείας. Τα συμβαλλόμενα κράτη υποχρεώνονται να νομοθετήσουν κατάλληλα και αποτελεσματικά ένδικα μέσα για την προστασία των κατόχων δικαιωμάτων ΔΙ από πράξεις εξουδετέρωσης τεχνολογικών μέτρων ασφαλείας, όπως οι γνωστές τεχνολογίες DRM. Η απαγόρευση επεκτείνεται και σε προγράμματα λογισμικού που δύνανται να χρησιμοποιούνται ως μέσα εξουδετέρωσης, ασχέτως αν διαθέτουν και άλλες κοινωνικά χρήσιμες λύσεις. Ρυθμίζει δε περιοριστικά την έρευνα πάνω στην ασφάλεια πληροφοριακών συστημάτων, καθώς απαγορεύει την ανάπτυξη σχετικών εργαλείων ακόμη και για ερευνητικούς σκοπούς.

Η ACTA και το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή

Η ιδιωτική σφαίρα του ατόμου προστατεύεται από ένα πλέγμα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που περιλαμβάνει αυτό καθεαυτό το δικαίωμα του σεβασμού στην ιδιωτική ζωή, αλλά και τα δικαιώματα του σεβασμού στο απόρρητο της επικοινωνίας και στον πληροφοριακό αυτοκαθορισμό. Οι περιορισμοί της ιδιωτικότητας των χρηστών από τους κανόνες που θεσπίζει η ACTA είναι εκτεταμένοι:

Δικαίωμα των κατόχων ΔΙ για την απόκτηση προσωπικών δεδομένων ενός εξαιρετικά ευρέος κύκλου προσώπων. Τα συμβαλλόμενα κράτη υποχρεώνονται να νομοθετήσουν ένδικα μέσα που θα δίνουν στους κατόχους ΔΙ τη δυνατότητα να αποκτούν προσωπικά δεδομένα τρίτων. Στη σχετική διάταξη ως υποκείμενο τέτοιων δεδομένων προς συλλογή ορίζεται ένας εξαιρετικά διευρυμένος κύκλος προσώπων, που περιλαμβάνει τον «παραβάτη», τον «φερόμενο ως παραβάτη», «οποιοδήποτε πρόσωπο εμπλέκεται σε οποιαδήποτε πτυχή της παράβασης», «οποιοδήποτε πρόσωπο εμπλέκεται σε οποιαδήποτε πτυχή της εικαζόμενης παράβασης», οποιοδήποτε πρόσωπο τα στοιχεία του οποίου «αφορούν τα μέσα παραγωγής ή τα δίκτυα διανομής των παράνομων αγαθών ή υπηρεσιών», οποιοδήποτε πρόσωπο τα στοιχεία του οποίου «αφορούν τα μέσα παραγωγής ή τα δίκτυα διανομής των εικαζόμενων παράνομων αγαθών ή υπηρεσιών» και, τέλος, τρίτους «που φέρεται να έχουν εμπλακεί στην παραγωγή ή τη διανομή τέτοιων αγαθών ή υπηρεσιών και των δικτύων διανομής τους». Δεν είναι διακινδυνευμένη η πρόβλεψη ότι στον εξαιρετικά ευρύ αυτό κύκλο θα συμπεριληφθούν αναπόφευκτα πολίτες για πράξεις για τις οποίες δεν φέρουν ευθύνες. Επιπλέον, η ανωτέρω δυνατότητα εκχωρείται στους κατόχους ΔΙ ακόμη και για σκοπούς «συλλογής αποδεικτικών στοιχείων», δηλαδή για την «προληπτική» καταγραφή δραστηριοτήτων χρηστών λόγω υποψιών του κατόχου ΔΙ για μελλοντική παράνομη δραστηριότητά τους (άρθρο 11).

Υποχρέωση των παρόχων πρόσβασης για την άμεση γνωστοποίηση προσωπικών δεδομένων χρηστών τους στις κρατικές αρχές. Η ACTA υποχρεώνει τα συμβαλλόμενα κράτη να νομοθετούν ταχείες διαδικασίες αποκάλυψης από τους παρόχους πρόσβασης στο διαδίκτυο σε δημόσιες αρχές προσωπικών δεδομένων χρηστών-συνδρομητών τους, εφόσον υπάρχει απλός ισχυρισμός κατόχου δικαιωμάτων ΔΙ περί παραβίασης. Η κρατική αρχή, που μετά από σχετικό αίτημα κατόχου ΔΙ εκδίδει τη σχετική εντολή δεν χρειάζεται να είναι δικαστική, αλλά μπορεί να είναι διοικητική ή και αστυνομική. Μια τέτοια διαδικασία δημιουργεί εύλογα ζητήματα επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων αθώων πολιτών. Μπορεί δε να οδηγήσει σε αιτήματα κατόχων ΔΙ «προληπτικού χαρακτήρα», με τα οποία θα υποχρεώνουν τους ISPs σε καταγραφή των δραστηριοτήτων χρηστών τους λόγω υποψιών για μελλοντική παράνομη δραστηριότητά τους.

Επιτήρηση χρηστών από κατόχους ΔΙ. Μολονότι κάτι σχετικό δεν αναφέρεται ρητώς στην ACTA, τα προβλεπόμενα με διατάξεις της δικαιώματα των κατόχων ΔΙ να αιτούνται προσωπικά δεδομένα δραστών η υπόπτων παραβίασης των δικαιωμάτων τους προϋποθέτει την πρότερη γενικευμένη επιτήρηση, από τους κατόχους ΔΙ ή εντολοδόχους τους, της διαδικτυακής δραστηριότητας πολιτών. Επιτήρηση όμως από ιδιώτες για τέτοιους σκοπούς δεν μπορεί παρά να κριθεί ότι παραβιάζει το ανθρώπινο δικαίωμα στο απόρρητο της επικοινωνίας και στον πληροφοριακό αυτοκαθορισμό.

Ανταλλαγή προσωπικών δεδομένων πολιτών μεταξύ συμβαλλομένων κρατών. Με διάφορες διατάξεις της, η ACTA αφήνει το περιθώριο στα συμβαλλόμενα κράτη να ανταλλάσσουν προσωπικά δεδομένα πολιτών τους, είτε υπογράφοντας διμερείς συμφωνίες είτε υπογράφοντας μελλοντικά ένα πρόσθετο πρωτόκολλο στην ίδια τη σύμβαση.

Η ACTA και το δικαίωμα στη δίκαιη δίκη

Διατάξεις της ACTA που καταρχάς περιορίζει το ανθρώπινο δικαίωμα σε δίκαιη δίκη και υπό προϋποθέσεις δύνανται να θέτει ζητήματα ασυμβατότητας είναι οι παρακάτω:

Ποινικοποίηση παραβάσεων ΔΙ χωρίς εμπορικούς σκοπούς. Όπως αναφέρθηκε, η ACTA παρέχει ρητά στα συμβαλλόμενα κράτη τη διακριτική ευχέρεια να ποινικοποιούν παραβάσεις της διανοητικής ιδιοκτησίας, που δεν έχουν σκοπό το εμπορικό όφελος. Δίνει έτσι την εξουσία στις αρμόδιες κρατικές αρχές να εφαρμόζουν σε τέτοιες περιπτώσεις τα ιδιαιτέρως σκληρά μέτρα πρόληψης και δίωξης του ποινικού δικαίου, όπως κατ’ οίκον έρευνες, κατασχέσεις σκληρών δίσκων και Η/Υ, αυτόφωρες ποινικές διαδικασίες κ.ο.κ. Η ποινικοποίηση τέτοιων συμπεριφορών, οι οποίες δεν έχουν έντονη κοινωνική απαξία, δεν συμβαδίζει με τον κανόνα της μεταχείρισης του ποινικού δικαίου ως ultimum remedium και, επομένως, είναι ασύμβατη με το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη.

Γνωστοποίηση προσωπικών δεδομένων χρηστών από ISPs χωρίς δικαστική απόφαση. Όπως αναφέρθηκε ήδη, η ACTA υποχρεώνει τα συμβαλλόμενα κράτη να νομοθετούν ταχείες διαδικασίες γνωστοποίησης από ISPs προσωπικών δεδομένων χρηστών-συνδρομητών τους σε δημόσιες αρχές, κατόπιν ισχυρισμού κατόχου ΔΙ περί παραβίασης. Οι δημόσιες αυτές αρχές δεν είναι αναγκαίο να είναι δικαστικές· μπορεί να είναι διοικητικές ή αστυνομικές. Ο δε ισχυρισμός του κατόχου ΔΙ κατά κάποιου χρήστη αρκεί να έχει απλώς νομική επάρκεια, δίχως να συνοδεύεται με κάποια στοιχειοθέτηση. Τέτοιες όμως διαδικασίες, που περιορίζουν το δικαίωμα των χρηστών στον πληροφοριακό αυτοκαθορισμό χωρίς να υπάρχει στοιχειοθέτηση της καταγγελίας, τήρηση του τεκμηρίου της αθωότητας και δικαίωμα υπεράσπισης του υποκειμένου των δεδομένων ενώπιον ενός ανεξάρτητου και αμερόληπτου δημοσίου οργάνου, είναι ασύμβατες με το ανθρώπινο δικαίωμα σε δίκαιη δίκη.

Ιδιωτικοποίηση της επιβολής της ΔΙ. Η ACTA δεσμεύει τα συμβαλλόμενα κράτη να προωθούν συνεργασίες μεταξύ παροχών πρόσβασης στο διαδίκτυο, παρόχων υπηρεσιών ΚτΠ, κατόχων ΔΙ και τρίτων για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της παραβίασης της ΔΙ. Τέτοιες συνεργασίες έχουν γίνει πράξη ήδη στη Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και, εσχάτως, τις ΗΠΑ. Περιεχόμενό τους είναι η οικειοθελής υιοθέτηση από τους ISPs πρακτικών τεχνολογικού φιλτραρίσματος και κλιμακωτής απάντησης απέναντι στους χρήστες τους, με αντάλλαγμα την αποχή από τους κατόχους ΔΙ από την προσφυγή στη δικαιοσύνη. Η συμμετοχή σε τέτοιες συμφωνίες του συνόλου των ISPs μιας χώρας, όπως έχει συμβεί στην πράξη, σε συνδυασμό με την συμπερίληψη στους γενικούς όρους συναλλαγών των σχετικών συμβάσεων σύνδεσης με το διαδίκτυο και, έτσι, την υποχρεωτική αποδοχή από τους χρήστες τέτοιων μέτρων οδηγεί στην παγίωσή τους, χωρίς καμία εμπλοκή δημοσίων αρχών. Με αυτό τον τρόπο, η επιβολή της ΔΙ καθίσταται ιδιωτική υπόθεση, δίχως μάλιστα τα κρατικοδικαιικά εχέγγυα, που τη συνοδεύουν κατά την άσκησή της από δημόσιες αρχές. Τέτοιες εξελίξεις, μολονότι δεν παραβιάζουν ευθέως τα ανθρώπινα δικαιώματα των χρηστών του διαδικτύου, αφού η υποχρέωση σεβασμού τους απευθύνεται σε κρατικές οντότητες, εντούτοις δημιουργούν πλαίσια ασφυκτικής συρρίκνωσής τους, τα οποία είναι ασύμβατα με τη διεθνή προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Συμπέρασμα

Συμπερασματικά, μπορούμε να πούμε ότι η ACTA σηματοδοτεί την αλλαγή στάσης των κρατών απέναντι στο φαινόμενο της κοινωνίας της πληροφορίας η οποία, από τον σχετικά ήπιο χαρακτήρα, που είχε κατά τη γέννησή της, μετατρέπεται σήμερα σε απόπειρα δρακόντειας ρύθμισης και παρέμβασης. Η ACTA έρχεται δε να επιστεγάσει μια μακρά σειρά ρυθμιστικών παρεμβάσεων και σε διεθνές επίπεδο, οι οποίες χαρακτηρίζονται αποκλειστικά και μόνο από την κατασταλτική αντιμετώπιση των κοινωνικών φαινομένων, που προκύπτουν από την αλματώδη τεχνολογική αλλαγή. Έτσι, οι δυνατότητες και οι προοπτικές, που ανοίγει η κοινωνία της πληροφορίας για την ανθρώπινη δημιουργικότητα και την πρόσβαση στη γνώση δεν αντιμετωπίζονται ως αφορμή αναστοχασμού της ισορροπίας μεταξύ των ιδιωτικών δικαιωμάτων στη ΔΙ και του κοινωνικού συμφέροντος αλλά ως έναυσμα για την γενίκευση καθώς και την ιδιωτικοποίηση της επιτήρησης και της καταστολής στα νέα ψηφιακά μέσα.

Ως κατακλείδα του άρθρο, κατατίθεται η αποποίηση από τον γράφοντα οποιασδήποτε ευθύνης για την «νομικοποίηση» ενός καθαρά πολιτικού ζητήματος. Η αναζήτηση ως προς το ποια κοινωνία της πληροφορίας θέλουμε είναι ένα ζήτημα, το οποίο ούτε μπορεί αλλά ούτε και πρέπει να περιοριστεί σε μια τεχνοκρατικού χαρακτήρα νομική ανάλυση της συμβατότητας της ACTA σε σχέση με το ισχύον επίπεδο διεθνούς προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η απάντηση σε ένα τέτοιο ερώτημα είναι κατά βάση πολιτική και αποτελεί κοινωνική υπόθεση.


Ο Αντώνης Μπρούμας είναι δικηγόρος, μέλος του Δικτύου για την Ψηφιακή Απελευθέρωση

«Οικονομική κρίση και ανθρώπινα δικαιώματα»

πηγη: ΑΥΓΗ
Τιμώντας την 63η επέτειο της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (10 Δεκεμβρίου) και την Ημέρα Διεθνούς Ανθρώπινης Αλληλεγγύης του ΟΗΕ (20 Δεκεμβρίου), το Παρατηρητήριο Διεθνών Οργανισμών και Παγκοσμιοποίησης (ΠΑΔΟΠ) οργανώνει εκδήλωση με θέμα: «Οικονομική κρίση και ανθρώπινα δικαιώματα»
Η εκδήλωση θα γίνει την Τρίτη, 20 Δεκεμβρίου 2011, ώρα 7 μ.μ. στην αίθουσα της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών (Γενναδίου 8 και Ακαδημίας γωνία, 7^ος όροφος, τηλ.            210-3820062      ).
Το πρόγραμμα της εκδήλωσης περιλαμβάνει:
Χαιρετισμό από τον Παύλο Ναθαναήλ, συγγραφέα, δημοσιογράφο, πρόεδρο της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών
Εισαγωγική ομιλία του Πάνου Τριγάζη, προέδρου του ΠΑΔΟΠ
Την κεντρική ομιλία θα κάνει η Ζωή Κωνσταντοπούλου, δικηγόρος, πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής Νέων Ποινικολόγων, γεν. γραμματέας του ΠΑΔΟΠ.
Παρέμβαση θα κάνει ο Νότης Μαριάς, καθηγητής Πανεπιστημίου
Αποσπάσματα της Οικουμενικής Διακήρυξης και μηνύματα θα διαβάσουν οι ηθοποιοίΓιάννης Βόγλης, Σμαράγδα Σμυρναίου και Δημήτρης Παπαγιάννης.
Μήνυμα του γ.γ. του ΟΗΕ για την Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων θα διαβάσει ο καθηγητής Παναγιώτης Καραφωτιάς

Ανθρώπινα δικαιώματα SOS

πηγη: ΑΥΓΗ

Του Πάνου Τριγάζη*


Περισσότερο από κάθε προηγούμενη χρονιά, η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δεν προσφέρεται για πανηγυρισμούς, αλλά για εγρήγορση και κινητοποίηση των λαών και πολιτών του κόσμου. Σε πολλές χώρες και περιοχές της γης, τα ανθρώπινα δικαιώματα παραβιάζονται βάναυσα από δικτατορικά καθεστώτα και το ίδιο το δικαίωμα στη ζωή πλήττεται από πολέμους καθώς και από την εξάπλωση της πείνας και της φτώχειας. Σε τεράστια πληγή για τα ανθρώπινα δικαιώματα παγκοσμίως εξελίσσεται η σημερινή πρωτόγνωρη παγκόσμια καπιταλιστική κρίση, η οποία συνοδεύεται από μια βάρβαρη νεοφιλελεύθερη επιδρομή κατά των κοινωνικών δικαιωμάτων, τα οποία είχαν κατακτηθεί μέσα από αιματηρούς αγώνες των εργαζομένων στη διάρκεια του περασμένου αιώνα.
Στη χώρα μας, οι μνημονιακές πολιτικές οδηγούν την οικονομία όλο και βαθύτερα στην ύφεση, την κοινωνία σε απόγνωση, την ανεργία και τη φτώχεια στα ύψη, τη δημοκρατία σε βαθιά κρίση, που εκφράζεται με ωμές παραβιάσεις του Συντάγματος της χώρας μας και με την ένταση του κρατικού αυταρχισμού.


Έκκληση υπέρ του Μανώλη Κυπραίου

Προς επιβεβαίωση της διαπίστωσης αυτής αξίζει να αναφέρουμε ότι η Διεθνής Αμνηστία συμπεριέλαβε στον φετινό «Παγκόσμιο Μαραθώνιο Γραμμάτων», διά του οποίου ζητά από υποστηρικτές της σε όλο τον κόσμο να αναλάβουν δράση υπέρ συγκεκριμένων προσώπων που είναι θύματα παραβίασης των ανθρώπινων δικαιωμάτων, την περίπτωση του δημοσιογράφου Μανώλη Κυπραίου, ο οποίος έχασε την ακοή του από αστυνομική επίθεση με χειροβομβίδα κρότου λάμψης στη διάρκεια διαδηλώσεων στο Σύνταγμα τον περασμένο Ιούνη. Ειδικότερα, η Διεθνής Αμνηστία ζητεί «δικαιοσύνη για τον Μανώλη Κυπραίο», καλώντας τους υποστηρικτές της να στείλουν «έκκληση στις ελληνικές αρχές» με το ακόλουθο περιεχόμενο:

* Η ποινική έρευνα για την υπόθεση του Μανώλη να είναι άμεση, ενδελεχής, αμερόληπτη και αποτελεσματική και να οδηγηθούν οι υπεύθυνοι ενώπιον της δικαιοσύνης. 

* Να ληφθούν πειθαρχικά μέτρα εναντίον των αστυνομικών που χρησιμοποίησαν υπερβολική βία.

* Να αποζημιωθεί ο Μανώλης για τη ζημιά που υπέστη, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις συνέπειες από την απώλεια της ακοής του.

* Να τερματιστεί η χρήση δακρυγόνων ουσιών, χειροβομβίδων κρότου - λάμψης και άλλων χημικών εναντίον ειρηνικών διαδηλωτών με τρόπο που παραβιάζει τα διεθνή πρότυπα και η αστυνόμευση των διαδηλώσεων να γίνεται σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα εφαρμογής του νόμου.

* Ο Πάνος Τριγάζης είναι πρόεδρος του Παρατηρητηρίου Διεθνών Οργανισμών και Παγκοσμιοποίησης