Του
Πέτρου Λινάρδου – Ρυλμόν
Η συνδιάσκεψη της Κοπεγχάγης για την κλιματική αλλαγή τον Δεκέμβριο του 2009 είχε αντιμετωπιστεί από τις συνεργασίες κινηματικών οργανώσεων, από τις μη κυβερνητικές οργανώσεις, αλλά και από πολλές μεμονωμένες κυβερνήσεις, ως μια μεγάλη ευκαιρία για υπογραφεί από τις κυβερνήσεις των χωρών μελών του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών μια δεσμευτική συμφωνία, με στόχους και χρονοδιαγράμματα, για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Το αποτέλεσμα δεν ήταν το αναμενόμενο και παρά την ανάγκη μείωσης των εκπομπών που αναφέρεται στη συμφωνία της Κοπεγχάγης, κανείς δεν δεσμεύτηκε ότι θα υλοποιήσει συγκεκριμένους στόχους.
Η συμφωνία του Κανκούν τον Δεκέμβριο του 2010 ακολουθεί τη λογική της Κοπεγχάγης. Η ιδέα μιας στροφής προς δεσμευτικές συμφωνίες των μεγάλων κυρίως κρατών, λόγω των επιστημονικών αναλύσεων και των πιέσεων που ασκούν μη κυβερνητικές οργανώσεις και κινήματα πολιτών, ήταν υπερβολικά αισιόδοξη και μη ρεαλιστική σε ό,τι αφορά τους πραγματικούς συσχετισμούς δυνάμεων στον τομέα των πολιτικών για το περιβάλλον.
Ενώ οι πολιτικές ηγεσίες των ισχυρών κρατών, στις οποίες περιλαμβάνονται πλέον και οι ηγεσίες των μεγάλων “αναδυόμενων” οικονομιών (υπέγραψαν όλοι τη συμφωνία του Κανκούν), δεν επιθυμούν να δεσμευθούν, η τελευταία έκθεση του Προγράμματος για το Περιβάλλον των Ηνωμένων Εθνών (UNEP) καταγράφει μια πραγματικότητα που μπορεί μέσα στη δεκαετία 2010-2020 να ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Σύμφωνα με την έκθεση αυτή που έχει συνταχθεί από 30 κορυφαίους επιστήμονες ισάριθμων διεθνών ερευνητικών ινστιτούτων, η διατήρηση της ανόδου της θερμοκρασίας κάτω από τους 2 βαθμούς κατά τον 21ο αιώνα (ένας στόχος αποδεκτός σήμερα από όλους), απαιτεί να μειωθούν οι ετήσιες εκπομπές ως τους 44 γιγατόννους αντίστοιχου διοξειδίου του άνθρακα το 2020.
Με τα σημερινά δεδομένα (το business as usual σενάριο), οι ετήσιες εκπομπές θα φθάσουν τους 56 γιγατόνους. Αν υλοποιηθούν όλες οι προθέσεις της συμφωνίας της Κοπεγχάγης οι εκπομπές θα μειωθούν μόνο ως τους 49 γιγατόνους: οι 5 γιγατόνοι που υπολείπονται σε σχέση με τις απαιτήσεις που αναδεικνύει η έκθεση του UNEP, ισοδυναμούν “μόνο” με το σύνολο των παγκόσμιων εκπομπών αυτοκινήτων, λεωφορείων και φορτηγών το έτος 2005. Αλλά επειδή οι προθέσεις της Κοπεγχάγης δεν υλοποιούνται στην πραγματικότητα, η έκθεση εκτιμά ότι η πραγματική μείωση θα φθάσει τους 53 γιγατόνους το 2020, πολύ λίγο κάτω από το σενάριο business as usual.
Με τα σημερινά δεδομένα τίθεται επομένως το εξής ερώτημα: θα μπορέσουν κατά τη διάρκεια αυτής της δεκαετίας τα κοινωνικά κινήματα, σε συνεργασία με την επιστημονική κοινότητα, να επιβάλουν τις αυστηρές περιοριστικές πολιτικές και τους υλοποιήσιμους στόχους και χρονοδιαγράμματα, που αρνούνται οι πολιτικές και οικονομικές ελίτ; Ίσως μπορέσουν, αν γίνει πλέον κατανοητό ότι στη βάση των κοινωνιών βρίσκεται το δυναμικό που μπορεί να ασκήσει αποτελεσματικές πιέσεις και να επιβάλει νέες πρακτικές, στον καταμερισμό του πλούτου, στον τρόπο ζωής και κατανάλωσης, στις παραγωγικές προτεραιότητες, στις υποδομές και τις υπηρεσίες. Διαφορετικά, είναι πολύ πιθανό ότι θα εισέλθουμε κατά τη δεκαετία αυτή σε μια μόνιμη πλέον κατάσταση έκτακτης ανάγκης και στον τομέα του περιβάλλοντος, η οποία θα συμπληρώσει την οικονομική και κοινωνική κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην οποία έχουμε ήδη οδηγηθεί.
Απο:ΕΠΟΧΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου