Κυριακή 9 Ιανουαρίου 2011

Πολιτικές «για τα σκουπίδια» στο ζήτημα των απορριμμάτων



Για πολλοστή φορά μέσα στα τελευταία χρόνια, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με το πιο ανοικονόμητο προϊόν που παράγουμε ως σύγχρονη καταναλωτική κοινωνία: τα σκουπίδια. Μια εικοσιτετράωρη απεργία των εργαζομένων στην αποκομιδή απορριμμάτων στις μεγάλες πόλεις αρκεί για να αντιληφθούμε ότι αυτό που πριν από πενήντα, για παράδειγμα, χρόνια ήταν το ασήμαντο υποπροϊόν της κοινωνίας, και της οικονομίας, έχει γιγαντωθεί και έχει μεταβληθεί σε δύσκολα διαχειρίσιμο κεντρικό πρόβλημα λειτουργίας και της κοινωνίας και της οικονομίας και της διαχείρισης –αν όχι της προστασίας– του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος.
Ο όρος σκουπίδια δεν αρκεί πια για να προσδιορίσουμε τον τεράστιο και αδιαφοροποίητο όγκο απορριμμάτων - αποβλήτων που παράγουμε καθημερινά. Και τον οποίο, ως άλλοι στρουθοκάμηλοι, επιχειρούμε τάχα να αντιμετωπίσουμε όχι στην πηγή, αλλά στην κατάληξη: στις χωματερές.
Δεκαετίες τώρα συζητιέται το πρόβλημα των «σκουπιδιών», μάχες σώμα με σώμα δίνονται κάθε τόσο όταν χωροθετείται ένας ΧΥΤΑ ή ΧΥΤΥ ή χώρος επεξεργασίας ή ανακύκλωσης, αλλά τα βήματα που γίνονται για την αντιμετώπιση του προβλήματος στη ρίζα του είναι ανεπαίσθητα. Γιατί γίνονται με αφάνταστα αργότερους ρυθμούς από τον ταχύτατο ρυθμό πολλαπλασιασμού των απορριμμάτων.
Η βρεφική ηλικία της ανακύκλωσης
Μόλις πριν από μερικά χρόνια άρχισε να εφαρμόζεται κουτσά στραβά η ανακύκλωση με κάπως συστηματικό τρόπο. Να τοποθετούνται, δηλαδή, ξεχωριστοί κάδοι για την απόθεση ανακυκλούμενων υλικών. Διαχωρισμός, όμως, των οικιακών απορριμμάτων (από τροφές π.χ.) ούτε κατά διάνοιαν τίθεται ως ζήτημα ακόμα.
Πολύ λιγότερο, βέβαια, συζητιέται η μείωση του όλο και πιο αυξημένου όγκου των απορριμμάτων στην πηγή (π.χ. λόγω συσκευασίας) ή ριζικής τροποποίησης του αδιαφοροποίητου τρόπου απόρριψης (από τα νοικοκυριά ή τα καταστήματα) και αποκομιδής (από τους δήμους) των απορριμμάτων.
Το μόνο ζήτημα που έχει τη δυνατότητα να θέτει και να επιχειρεί να λύσει το πολιτικό μας σύστημα, είναι η, όπως  όπως, διαχείριση του αυξανόμενου και αδιαφοροποίητου όγκου απορριμμάτων με την κατασκευή αναχρονιστικών, αναποτελεσματικών και, τελικά, ανεξέλεγκτων «χώρων ταφής» κατ’ όνομα υγειονομικής. Οι οποίοι, βέβαια, προκαλούν την αντίδραση των κατοίκων της γύρω περιοχής (με πρόχειρο, αλλά όχι μοναδικό και μάλλον ούτε έσχατο, παράδειγμα την Κερατέα της άγριας καταστολής και αστυνομοκρατίας).
Κοινωνικοποίηση δαπανών, ιδιωτικοποίηση κέρδους
Σε αυτό το σκηνικό, μια, σημαντική αλλά όχι μοναδική, πλευρά του ζητήματος αναδεικνύεται σήμερα: η συστηματική καλλιέργεια της «ιδέας» να ιδιωτικοποιηθεί και αυτή η δραστηριότητα. Να ανατεθεί, δηλαδή, σε εταιρείες ιδιωτικές, με σκοπό το κέρδος, η αποκομιδή, διαχείριση αλλά και η διάθεση των παραγώγων των απορριμμάτων. Για τους λιγωμένους από το... εκσυγχρονιστικό πνεύμα δήμους του «Καλλικράτη» αυτό είναι ένα μεγάλο όραμα. Ξεμπλέκουν με όλες αυτές τις βρώμικες υποθέσεις και ενισχύουν και την ιδιωτική πρωτοβουλία. Αν κάτι δεν πάει καλά στο μέλλον, ας αναζητήσουμε τον «υπεύθυνο» επιχειρηματία, όχι το δήμαρχο...
Ξεχνούν, βέβαια, μια μικρή «λεπτομέρεια»: από τη φύση του το ζήτημα αυτό δεν μπορεί να λυθεί με τη μορφή «εμπόρευμα-τιμή». Κάποιος θα πρέπει να εισπράττει τα «τέλη», τα οποία οφείλουν να αντιστοιχούν σε μια «υπηρεσία» ως ανταποδοτικά. Με άλλα λόγια, εκτός από λόγους αρχής, οφείλουμε να είμαστε αντίθετοι στην ιδιωτικοποίηση, γιατί είναι πέρα κι από βέβαιο ότι θα πολλαπλασιάσει τα δημοτικά τέλη για να ικανοποιήσει τις «ανάγκες» των ιδιωτικών επιχειρήσεων. Τις οποίες, εξάλλου, τις θρέφει ο μεγάλος όγκος και δεν τις ενδιαφέρει ιδιαίτερα αν θα προωθηθεί οποιαδήποτε πολιτική μείωσης και διαχείρισης απορριμμάτων στην πηγή.
Απο:ΕΠΟΧΗ

Δεν υπάρχουν σχόλια: