Αν πιστέψουμε τους κοντυλοφόρους του δικομματισμού, αυτή εδώ η χώρα έχει ως βασικό δομικό στοιχείο της τις συντεχνίες. Οι ταξιτζήδες; Συντεχνία. Οι φαρμακοποιοί; Συντεχνία. Οι καθηγητές; Συντεχνία. Οι υπάλληλοι της ΔΕΗ; Συντεχνία. Οι οικοδόμοι; Συντεχνία. Οι τοματοπαραγωγοί; Συντεχνία. Οι σιδηροδρομικοί; Συντεχνία. Οι γιατροί; Συντεχνία. Οι φοιτητές; Συντεχνία. Οι ΑΜΕΑ; Συντεχνία. Οι αστυνομικοί; Συντεχνία. Οι εφοριακοί; Συντεχνία. Οι τελωνειακοί; Συντεχνία. Οι βενζινοπώλες; Συντεχνία. Οι συνταξιούχοι; Συντεχνία… Θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε αυτό τον ανιαρό κατάλογο καταλαμβάνοντας όλες τις υπόλοιπες σελίδες.
Οι πρόθυμοι απολογητές κάθε κυβέρνησης ορίζουν ως συντεχνία κάθε επαγγελματική ή κοινωνικο – οικονομική κατηγορία ανθρώπων, που διεκδικεί με επιμονή –ίσως και με αδιαφορία για τις άλλες κατηγορίες– τα δικά της ιδιαίτερα συμφέροντα. Τις κατηγορούν, δηλαδή, για μια ιδιότητα που, στο πλαίσιο του ιδεολογικού νεοφιλελευθερισμού, αποτελεί την ύψιστη αρετή για κάθε μεμονωμένο άτομο. Πώς γίνεται αυτό που αποτελεί αρετή για το άτομο, να μεταμορφώνεται ξαφνικά σε κακία, μόλις αρχίσει να διεκδικείται από περισσότερα άτομα από κοινού;
Η απάντηση ίσως να βρίσκεται σε μια εμπειρική παρατήρηση, που μπορεί να διατυπωθεί με τη μορφή ρητορικού ερωτήματος: Είδατε ποτέ να μιλούν για τη συντεχνία των πολυεθνικών, τη συντεχνία των βιομηχάνων, τη συντεχνία των καθεστωτικών πολιτικών, τη συντεχνία των εφοπλιστών; Είδατε ποτέ να κατονομάζουν ως συντεχνία τους μεγαλο (και μικρο) μετόχους μια εισηγμένης ή μη ανώνυμης εταιρίας;
Στις σύγχρονες χώρες όπου κυριαρχεί το νεοφιλελεύθερο δόγμα, οι μόνες ενώσεις προσώπων που δεν κινδυνεύουν να χαρακτηριστούν συντεχνίες, είναι οι ενώσεις προσώπων που αποσκοπούν στην απλή και απροσχημάτιστη εξασφάλιση κέρδους από τη στυγνή εκμετάλλευση άλλων προσώπων. Γιατί είναι οι μόνες ενώσεις προσώπων που για να λειτουργήσουν αποτελεσματικά (αποδοτικά), χρειάζεται να έχουν απέναντί τους μεμονωμένα άτομα, αδύναμα, διαθέσιμα για κάθε είδους εκμετάλλευση –άμεση ή έμμεση. Κάθε συσπείρωση ανθρώπων, που ενδέχεται να απειλήσει κατά οποιοδήποτε τρόπο τα συμφέροντά τους, αποκαλείται συντεχνία.
Η καθεστηκυία αστική τάξη δεν είναι η πρώτη φορά που “λησμονεί” τις αρχές και τις δομές πάνω στις οποίες η ίδια, όταν ήταν ανερχόμενη τάξη, στηρίχθηκε για να ανέλθει και να κυριαρχήσει. Οι πραγματικές συντεχνίες, οι πρόδρομοι των αστικών ενώσεων προσώπων, υπήρξαν τα ουσιαστικά εργαστήρια συγκρότησης και οργάνωσης των μη φεουδαρχικών σχέσεων ήδη μέσα στην καρδιά του μεσαίωνα. Δεν ήταν τότε η κακόφημη λέξη που πιπιλίζουν σήμερα τα παπαγαλάκια της εξουσίας. Ήταν οι μήτρες των βρεφών – αστών. Ήταν οι προάγγελοι του δικαιώματος της σύστασης ενώσεων ελευθέρων ανθρώπων, ενός από τα βασικότερα αστικά δικαιώματα.
Αλλά, θα πείτε, εδώ η αστική τάξη και οι διανοούμενοί της τείνουν να ξεχάσουν έννοιες όπως η ελευθερία, η ισότητα και η αδελφοσύνη – αλληλεγγύη, ιδρυτικές της επανάστασής τους, και θα σκοτιστούν για τις συντεχνίες! Ας τις κακοποιούν όσο τους γουστάρει. Απλώς, θα πρέπει να αντιληφθούν ότι, όταν οι κατακερματισμένες και, υποτίθεται, αυτιστικές συντεχνίες καταλήγουν να συμπαρατάσσονται αίροντας τον αλληλοσπαραγμό τους ενώπιον του κοινού εχθρού, του επιτιθέμενου, παμφάγου, ισοπεδωτικού μονοπωλιακού καπιταλισμού, παύει να τις χαρακτηρίζει το άλλοτε βασικό χαρακτηριστικό τους, η επιδίωξη πάση θυσία του ιδιαίτερου συμφέροντος, και τείνουν να μεταβληθούν σε συλλογικούς εκφραστές μιας κοινωνίας που αντιστέκεται και αγωνιά: γιατί δεν είναι διατεθειμένη να περάσει σε μια νέα, αναπόφευκτη ίσως εποχή, σ’ ένα νέο τρόπο οργάνωσής της μέσα από το μοναδικό δρόμο που γνωρίζει ο καπιταλισμός, το δρόμο της ισοπέδωσης και της εξουθένωσης όχι μόνο των ξεπερασμένων σχέσεων, αλλά και των ίδιων των φορέων τους, των ανθρώπων.
Και για όποιον δεν κατάλαβε, η κοσμοπλημμύρα που συνένωσε τους ταξιτζήδες με τους οικοδόμους, τους άνεργους με τους δημόσιους υπαλλήλους, τον εμποράκο με το φοιτητή, είναι αδύνατον πια να αντιμετωπιστεί από την κυβέρνηση και τα μιντιακά στηρίγματά της με τη ρητορική περί συντεχνιών. Η επίθεση εναντίον μιας “συντεχνίας” μπορεί να φαίνεται πειστική. Η αντιπαράθεση με το σύνολο των “συντεχνιών” μετατρέπει την ίδια την κυβέρνηση και τα στηρίγματά της σε μειοψηφική συντεχνία.
Χ. Γεωργούλας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου