του Παναγόπουλου Θάνου
πηγή: ΑΥΓΗ
Έναν εφιάλτη επώδυνων μέτρων που θα επιβαρύνουν ώς το 2016 εκατομμύρια ελληνικά νοικοκυριά περιγράφει το τελευταίο αναθεωρημένο Μνημόνιο, εκθέτοντας έτσι μια αναξιόπιστη κυβέρνηση, η οποία έως και σχετικά πρόσφατα προπαγάνδιζε τη μη λήψη νέων μέτρων.
Οι δανειστές της χώρας κάνουν λόγο, με βάση την έκθεση που δημοσιοποίησε χθες η Κομισιόν, για διατήρηση των -κατά τα άλλα "έκτακτων"- χαρατσιών: του μεν φόρου ακινήτων μέσω της ΔΕΗ ώς το 2014, της δε λεγόμενης "εισφοράς αλληλεγγύης" (αυτή επιβάλλεται με συντελεστές από 1% έως 4% ανάλογα με το εισόδημα του φορολογούμενου και θα ίσχυε κανονικά ώς το 2015) για ακόμη ένα έτος, ώς το 2016!
Η Κομισιόν προϊδεάζει εμμέσως με την έκθεσή της και για νέες μειώσεις μισθών καθ' όλη την τριετία 2013 - 2015, προβλέποντας μείωση του ανά μονάδα κόστους εργασίας κατά 6,3% εφέτος (από 6,4% πέρυσι και 2,4% πρόπερσι), κατά 1,5% το 2014 και κατά 0,3% το 2015. Μάλιστα, προβλέπει μείωση της αποζημίωσης απόλυσης ανά εργαζόμενο κατά 7,0% εφέτος και κατά 1,5% το 2014.
Η τρόικα αποδέχεται εν τέλει εναλλακτικά μέτρα αντί επιβολής του τέλους 2 τοις χιλίοις στους ελεύθερους επαγγελματίες από το 2014 και παρεμβάσεων στο μισθολόγιο των ενστόλων. Ωστόσο, αναφέρεται ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να προσδιορίσει υποκατάστατα μέτρα για να κλείσει το "δημοσιονομικό κενό" που δημιουργείται το 2014. Παρατηρεί επίσης ότι η κυβέρνηση δεσμεύθηκε για νέες παρεμβάσεις στα κλειστά επαγγέλματα και για αλλαγές στην δομή του ΤΑΙΠΕΔ αν υπάρχουν καθυστερήσεις.
Σε πιο βραχυχρόνια προοπτική, οι τροϊκανοί καλούν την Αθήνα να εκπληρώσει και άλλα τέσσερα προαπαιτούμενα ώς το τέλος του καλοκαιριού, αφού Σεπτέμβριο θα επανέλθουν οι επικεφαλής ελεγκτές ΔΝΤ, Ε.Ε., ΕΚΤ για τη νέα αξιολόγηση του προγράμματος προκειμένου να εγκρίνουν την αποδέσμευση της υπο-δόσης του Οκτωβρίου.
Η έκθεση προσδιορίζει ακόμη σε 4 δισ. ευρώ το δημοσιονομικό κενό ώς το τέλος του 2016 (3,4 δισ. ευρώ το 2015), εκτιμώντας παράλληλα ότι υπάρχει χρηματοδοτικό κενό 3,8 δισ. ευρώ, το οποίο ξεκινά από την άνοιξη του 2014. Ωστόσο, αυτές οι προβλέψεις στηρίζονται στην αισιόδοξη υπόθεση εργασίας ότι θα υπάρξει σημαντική πρόοδος στην ικανότητα του φορολογικού μηχανισμού και των ασφαλιστικών ταμείων να εισπράξει φόρους και εισφορές αντίστοιχα. Όπως επισημαίνεται, το φθινόπωρο, τα νέα μακροοικονομικά και δημοσιονομικά στοιχεία θα παράσχουν πληρέστερη εικόνα για το κενό που θα πρέπει να καλυφθεί τη διετία 2015 - 2016.
Αναφορικά με τα τέσσερα προαπαιτούμενα της υπο-δόσης, η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να έχει προχωρήσει ώς τον Σεπτέμβριο στα εξής βήματα:
1. Να έχει αποφασίσει τη σημαντική μείωση προσωπικού και κλείσιμο εγκαταστάσεων ΕΛΒΟ, ΕΑΣ και Λάρκο, με στόχο την εκποίηση ή το κλείσιμο των μονάδων και με τις όποιες οριστικές αποφάσεις να έχουν υλοποιηθεί έως το τέλος του έτους.
2. Η κυβέρνηση θα πρέπει να επιβεβαιώσει τις ανεξόφλητες οφειλές φορέων της Γενικής Κυβέρνησης σε ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ, καθώς και να αποπληρώσει όλες τις μη αμφισβητούμενες οφειλές εντός του Αυγούστου.
3. Άλλη εκκρεμότητα είναι ο ορισμός των 12.500 δημοσίων υπαλλήλων που θα υπαχθούν στον θεσμό της κινητικότητας.
4. Θα πρέπει να αναθεωρηθεί με νομοθετική πράξη ο Κώδικας περί Δικηγόρων (Ν. 3026/1954) με στόχο την απελευθέρωση του επαγγέλματος.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σημειώνει ότι οι ελεγκτές της τρόικας αρχικώς εντόπισαν νέα ελλείμματα, ειδικά στον τομέα Υγείας, που απειλούν την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων για πρωτογενές ισοζύγιο το 2013 και 2014. Τα νέα αυτά ελλείμματα οφείλονται, εκτός από τις υπερβάσεις δαπανών στον τομέα Υγείας, και σε καθυστερήσεις στην είσπραξη φόρων ακινήτων, τις μειωμένες ασφαλιστικές εισφορές και στην απουσία εφαρμογής ορισμένων μέτρων.
Εκτός από το δημοσιονομικό κενό, η Κομισιόν βγάζει και άλλες "κίτρινες κάρτες" στην Ελλάδα. Χαρακτηριστικές είναι εν προκειμένω οι επισημάνσεις της για την είσπραξη των φόρων, αφού διαπιστώνει πως «...παραμένουν ανησυχίες σχετικά με τη θέληση και την ικανότητα της Ελληνικής Διοίκησης να μαζέψει τα έσοδα αποτελεσματικά...».
Αναφορικά με το πρόγραμμα εκκαθάρισης των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τους ιδιώτες, που προέβλεπε την απελευθέρωση πιστώσεων ύψους 6 δισ. ευρώ έως τον Ιούλιο, αυτό έχει καθυστερήσει σημαντικά. Κρίνεται απαραίτητο να προχωρήσει η εκτέλεσή του προκειμένου να δοθεί μια "ανάσα" στην οικονομία μέσω της ένεσης ρευστότητας που αρκετές επιχειρήσεις έχουν ανάγκη.
Περιορισμένη πρόοδο διαπιστώνει η έκθεση στο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων (βλ. σχετικό ρεπορτάζ στη σημερινή "Αυγή"), καθώς οι εισπράξεις του 2013 είναι μέχρι τώρα κάτω από τις προσδοκίες, και στην προώθηση των μεταρρυθμίσεων της δημόσιας διοίκησης.
Οι αρχές ανανέωσαν τη δέσμευσή τους να προχωρήσουν στην υλοποίηση ενός φιλόδοξου προγράμματος μεταρρυθμίσεων στη δημόσια διοίκηση, σταδιακά εντός του 2013, αλλά δεν πρόλαβαν την προθεσμία που υπήρχε ώς το τέλος Ιουνίου για ολοκλήρωση και υιοθέτηση «πλάνων στελέχωσης» για 450.000 υπαλλήλους, καθώς και για τη μεταφορά 12.500 υπαλλήλων στο σχήμα της κινητικότητας.
Η Επιτροπή στην έκθεσή της αναφέρει ότι υπάρχει σημαντική αβεβαιότητα γύρω από τις δημοσιονομικές προοπτικές. Το 2013, η σημαντική καθυστέρηση είσπραξης φορολογικών εσόδων και η μετάθεσή τους στο δεύτερο μισό του έτους δημιουργεί τον κίνδυνο το ποσοστό συλλογής να είναι χαμηλότερο του εκτιμώμενου στο πλαίσιο του προγράμματος εξαιτίας των περιορισμών ρευστότητας.
Αυτή η χρονική μετάθεση αντανακλά τις πολλαπλές εκκαθαρίσεις φόρων ακινήτων στο β' εξάμηνο του έτους, καθώς και την καθυστερημένη συλλογή φόρων εισοδήματος εξαιτίας των παρατάσεων που δόθηκαν για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων.
Εξάλλου, είναι έτοιμος ο μηχανισμός (και θα τεθεί σε εφαρμογή από τον Μάρτιο του 2014) για καθορισμό του κατώτατου μισθού, καθως το ύψος του θα εξαρτάται από την παραγωγικότητα, την αύξηση της απασχόλησης, ακόμη και από τη "μαύρη εργασία" που υπάρχει (και, όπως εκτιμάται, θα εξακολουθεί να υπάρχει όσο συνεχίζεται η ύφεση). Και βέβαια, κανείς δεν εγγυάται ότι θα παραμείνει ώς τον Μάρτιο του 2014 στα 586 ευρώ, μετά μάλιστα και το προηγούμενο, όπου ο υπουργός Εργασίας προανήγγειλε περικοπές στις συντάξεις όταν προ ολίγων ημερών διαβεβαίωνε πως δεν θα κοπεί καμία σύνταξη.
Για τον Σεπτέμβριο μεταφέρεται η σύνταξη του νέου Μεσοπρόθεσμου, που θα φτάνει έως το 2017 με δεσμευτικά όρια δαπανών και αυτόματες περικοπές αν υπάρχουν αποκλίσεις και με το εκ των προτέρων "πάγωμα" του 10% των δαπανών (θα απελευθερώνονται το β΄ εξάμηνο μόνο αν δεν υπάρχουν αποκλίσεις).

Αναφορικά με τα μακροικονομικά σενάρια, η έκθεση προβλέπει:
* Ύφεση 4,2% εφέτος και ανάπτυξη 0,2% το 2014.
* Ανεργία 27,0% εφέτος, 26,0% το 2014, 24,0% το 2015 και 21,0% το 2016.
* Μείωση απασχόλησης 3,5% εφέτος και αύξηση 0,6% το 2014.
* Μη σχηματισμό πρωτογενούς πλεονάσματος εφέτος όπως επιθυμεί η κυβέρνηση (μηδενικό αποτέλεσμα) και 1,5% του ΑΕΠ πρωτογενές πλεόνασμα το 2014, 3,0% του ΑΕΠ το 2015 και 4,5% του ΑΕΠ το 2016.
* Έλλειμμα γενικής κυβέρνησης 4,1% του ΑΕΠ εφέτος, 3,3% του ΑΕΠ το 2014, 2,1% του ΑΕΠ το 2015 και 0,8% του ΑΕΠ το 2016.
* Χρέος γενικής κυβέρνησης 175,5% του ΑΕΠ εφέτος, 175,0% του ΑΕΠ το 2014, 170,0% του ΑΕΠ το 2015 και 161,4% του ΑΕΠ το 2016.