Η «Νεράιδα» του καπετάν Γιάννη έγινε μουσείο

Το καραβάκι έκανε δρομολόγια στον Αργοσαρωνικό από το 1950 ώς το 1974
 INFO: Τα ταξίδια τού «Νεράιδα»: Σπέτσες 14-19/9, Ερμιόνη 17-19/9, Υδρα 20-21/9, Πόρος 22-24/9, Μέθανα 24-25/9 και Αίγινα 26-29/9.

Το Ιδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση πήρε το παροπλισμένο επί 34 χρόνια σκαρί, το έκανε κούκλα, το γέμισε εκθέματα που δείχνουν την ιστορία του, την εποχή του, αλλά και τη ζωή του θρυλικού εφοπλιστή και το παραδίδει δωρεάν στο κοινό για βόλτες

Tης Βασιλικής Τζεβελέκου
πηγή: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ

Το πλοίο «Νεράιδα» ήταν το τρίτο που απέκτησε ο καπετάν Γιάννης Λάτσης. Αν και από τα μικρότερα και συνεπώς τα λιγότερο προσοδοφόρα του στόλου του, που αριθμούσε πάνω από 250 πλοία, ήταν το αγαπημένο του. Το θεωρούσε γουρλίδικο. Το ίδιο και η οικογένειά του. Αυτός είναι και ο λόγος που ποτέ δεν οδηγήθηκε σε διάλυση, παρ’ ότι έμεινε παροπλισμένο για τριάντα τέσσερα χρόνια στην Ελευσίνα. Αυτός είναι και ο λόγος που μετατράπηκε σε «Πλωτό Μουσείο Νεράιδα».

«Το 2005 η οικογένεια του καπετάν Γιάννη αποφάσισε να τιμήσει τον πατέρα της και κατέληξε στην αξιοποίηση του πλοίου «Νεράιδα»» είπε χθες ο Δημήτρης Αφεντούλης, γραμματέας του Εκτελεστικού Συμβουλίου του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση. Διευκρίνισε ότι το πλοίο είναι Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου με την επωνυμία «Πλωτό Μουσείο Νεράιδα» και θα χρηματοδοτείται αποκλειστικά από το Κοινωφελές Ιδρυμα.


Το 2007 ξεκίνησε η μετασκευή του, η οποία διήρκεσε τρία χρόνια και πραγματοποιήθηκε στην Κροατία. «Ηταν σύμπτωση ότι εκεί χτίστηκε και εκεί ανακατασκευάστηκε, αλλά το 2007 ήταν δύσκολη εποχή για το Πέραμα. Τα ναυπηγεία δεν εργάζονταν και ο κλάδος γνώριζε τεράστια προβλήματα, οπότε δεν μπορούσε να φτιαχτεί στην Ελλάδα, παρ’ ότι η οικογένεια και το Κοινωφελές Ιδρυμα θέλουν να δίνουν δουλειές σε ελληνικά χέρια» είπε.

Το εσωτερικό του έγινε στη Γερμανία, «στη Metrica Interiors, όπου φτιάχνονται τα καλύτερα κότερα στον κόσμο». Το 2010 επέστρεψε στην Ελλάδα και τα επόμενα χρόνια οι ενδιαφερόμενοι αναζητούσαν με τα αρμόδια υπουργεία τη νομική φόρμουλα ώστε να λειτουργήσει ως πλωτό μουσείο. «Δεν είχε ελληνική σημαία και έπρεπε να υπάρξει νόμος για να συσταθεί το μουσείο» είπε ο κ. Αφεντούλης και αντέκρουσε ως «ανακριβή όσα είχαν ειπωθεί περί φοροαπαλλαγής. Τα πλοία δεν φορολογούνται στην Ελλάδα. Ο εφοπλισμός έχει φορολογικό άσυλο» εξήγησε.

Υπό τη νέα του ιδιότητα ετοιμάζεται να καταπλεύσει στα γνώριμα νερά του Αργοσαρωνικού, καθώς από τις αρχές του 1950 έως το 1974 εκτελούσε δρομολόγια με προορισμό Αίγινα, Υδρα, Πόρο, Μέθανα, Σπέτσες, Πειραιά. Κατά τη διάρκειά τους γνώρισε τιμές και δόξες. Φιλοξένησε Ελληνες και ξένους επιφανείς, έγινε σήμα κατατεθέν ως «βασιλοβάπορο του Αργοσαρωνικού», αποτέλεσε το σκηνικό για τα γυρίσματα της ταινίας «Το παιδί και το δελφίνι» με τη Σοφία Λόρεν αλλά και ελληνικών. Αγαπήθηκε από εκατομμύρια ανώνυμους επιβάτες που το χρησιμοποιούσαν καθημερινά.

Το Σάββατο 14 Σεπτεμβρίου, ημέρα του Σταυρού, κατά την οποία ο καπετάν Γιάννης γιόρταζε τα γενέθλιά του, αν και ως ημερομηνία γέννησής του καταγράφεται η 15η Σεπτεμβρίου 1910 στο Κατάκολο της Ηλείας, η «Νεράιδα» θα σαλπάρει από την Ελευσίνα με προορισμό τις Σπέτσες. Πλήρως ανακαινισμένο το ιταλικού σχεδιασμού σκαρί (ναυπηγήθηκε το 1939 στο Fiume, σημερινή Rijeka, των ακτών της Κροατίας) έχει μετατραπεί σ’ ένα πολυτελές πλωτό μουσείο. Τα εκθέματα είναι χωρισμένα σε τρεις θεματικές ενότητες.

• Στις προθήκες του Πρώτου Διαδρόμου ο επισκέπτης παρακολουθεί την ιστορία του πλοίου, καθώς με το πρώτο του όνομα «Laurana» έδρασε και ως διασωστικό στον Β′ Παγκόσμιο Πόλεμο (1941-1943). Μέσα από σχέδια και φωτογραφίες, βλέπει έγγραφα όπως το πωλητήριο (αγοράστηκε έναντι 40.000 λιρών Αγγλίας το 1939), αποκόμματα από εφημερίδες της εποχής, μια ληξιαρχική πράξη γέννησης που συνέβη κατά τη διάρκεια ταξιδιού τον Φεβρουάριο του 1959, την πρώτη καμπάνα του. Επίσης ημερολόγια του πλοίου, χάρτες, ένα ζωγραφικό πίνακα της Νίκης Καραγάτση, φωτογραφίες από τα γυρίσματα της ταινίας «Το παιδί και το δελφίνι», αλλά και από δεξιώσεις όπως εκείνη που δόθηκε το 1960 προς τιμήν της πριγκίπισσας Σοράγια του Ιράν.

• Ο Δεύτερος Διάδρομος είναι αφιερωμένος στην ανακατασκευή του πλοίου με φωτογραφίες από τη μεταφορά του, «κομμάτια» του παλιού εξοπλισμού, εικόνες από τα σχέδια κ.ά.

• Στον κεντρικό εκθεσιακό χώρο τα εκθέματα, με χρονολογική σειρά, αφηγούνται τη ζωή του Γιάννη Λάτση. Προσωπικές φωτογραφίες από τον γάμο του με την Εριέττα Τσουκαλά το 1940, ομοιώματα πλοίων, προσωπικά αντικείμενα όπως τα κιάλια του, δύο χρυσά parker, γυαλιά και ρολόγια του, τα αγαπημένα ναυτικά καπέλα του κ.ά. Επίσης η ειδική έκδοση «Στα αγαπημένα μου εγγόνια» με δικά του αποφθέγματα, τιμητικά μετάλλια, μια ειδική άδεια για ελεύθερη είσοδο στο παλάτι της Σαουδικής Αραβίας, ένα αντίτυπο από το Κοράνι στη μοναδική ελληνική μετάφραση που εκδόθηκε το 1978 με δική του πρωτοβουλία κ.ά. Θα προβάλλονται τρία ειδικά βίντεο, ενώ εκδόθηκε και ομότιτλο βιβλίο υπό την επιστημονική επιμέλεια του καθηγητή Κώστα Γαβρόγλου.

Η είσοδος θα είναι δωρεάν. Η «Νεράιδα» θα πραγματοποιεί ταξίδια στα λιμάνια του Αργοσαρωνικού όπου θα παραμένει για δύο-τρεις ημέρες ώστε να το επισκέπτονται οι κάτοικοι και κυρίως οι μαθητές των σχολείων, για τους οποίους έχουν καταρτιστεί ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα. Το υπόλοιπο διάστημα θα παραμένει στην Ελευσίνα, πιθανώς να μεταφερθεί και στον Φλοίσβο, για μεμονωμένες ή ομαδικές επισκέψεις.

v.tzevelekou@efsyn.gr