Κατακρήμνιση της δημοτικότητας και της εμπιστοσύνης των Ευρωπαίων δέχεται η ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τα ευρήματα έρευνας γνώμης* που διενήργησε η κορυφαία εταιρεία δημοσκοπήσεων, Gallup, για το 2013. Η ποσοστιαία πτώση της επιδοκιμασίας των πολιτών της ΕΕ καταγράφεται στο σύνολο των κρατών-μελών, ενώ ιστορικό χαμηλό παρουσιάζει η δημοτικότητα της ευρωπαϊκής ηγεσίας στις υπό διάσωση χώρες, όπου εφαρμόζονται πολιτικές λιτότητας και οι πολίτες βρίσκονται αντιμέτωποι με την ανεργία και την οικονομική δυσχέρεια.

 Ειδικότερα, το 2013, η ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης σημείωσε μερικά από τα χαμηλότερα ποσοστά αποδοχής της στην Ευρώπη, από τους πολίτες που ζουν σε διάφορες χώρες, όπου η ΕΕ παρέχει οικονομική βοήθεια. Στην Ισπανία και την Ελλάδα, τα επίπεδα επιδοκιμασίας της πολιτικής των ηγετών της ΕΕ χτυπούν επίπεδα ρεκόρ... προς τα κάτω, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι πολίτες συνδέουν τα μέτρα λιτότητας και την οικονομική δυσπραγία που τους επιβάλλεται με την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Παρά το γεγονός ότι υπέστη διψήφιες απώλειες υποστήριξης σε χώρες όπως η Κύπρος και η Ισπανία (η τελευταία εκ των οποίων αποχώρησε από το πρόγραμμα διάσωσης στα τέλη του 2013), η χαμηλή έγκριση της ηγεσίας της ΕΕ δεν περιορίζεται στις υπό διάσωση χώρες. Λιγότεροι από ένας στους τρεις ενέκρινε την ηγεσία της ΕΕ στο Ηνωμένο Βασίλειο, την Τσεχική Δημοκρατία και τη Σουηδία.
Στο άλλο άκρο του φάσματος είναι το Λουξεμβούργο, η Γερμανία και το Βέλγιο, όπου η πλειοψηφία των κατοίκων εγκρίνει την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η επιδοκιμασία παρέμεινε σε σχετικά υψηλά ποσοστά στη Γερμανία, την οποία πολλοί παρατηρητές θεωρούν ως μία από τις οικονομικούς και πολιτικούς ηγέτες της ΕΕ, καθώς και στο Βέλγιο και το Λουξεμβούργο, όπου εδρεύουν πολλά από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Ακόμη και σε αυτές τις χώρες, ωστόσο, τουλάχιστον ένας στους πέντε αποδοκιμάζουν την ηγεσία.

Η ΕΕ "χάνει" από την παραδοσιακή της βάση υποστηρικτών

Ευρωπαίοι ηλικίας μεταξύ 15 και 30 ετών ήταν και είναι, κατά μέσο όρο, το πιο πιθανό να υποστηρίξουν την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το 2011, η πλειονότητα των νέων σε μόλις μία χούφτα χωρών αποδοκίμαζε την ηγεσία της ΕΕ. Το 2013, οι πιθανότητες επιδοκιμασίας της ηγεσίας από την νεότερη γενιά, εξακολούθησα να είναι ενισχυμένες, σε σύγκριση με τις μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες. Σε 14 χώρες της ΕΕ, η πλειοψηφία της νεαρότερης ομάδας ενέκρινε την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Παρά τη συνεχιζόμενη έγκριση της ηγεσίας της ΕΕ στη νεότερη γενιά, οι πρόσφατες εξελίξεις φαίνεται να έχουν επηρεάσει αρνητικά την αντίληψη των νέων σχετικά με την ΕΕ. Το 2013, η επιδοκιμασία της ηγεσίας της ΕΕ μειώθηκε μεταξύ των νέων σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένων και ορισμένων από τις χώρες που βρίσκονται υπό διάσωση και όπου η ΕΕ επέβαλε μέτρα λιτότητας, επηρέασαν δυσανάλογα τις προοπτικές απασχόλησης των νέων και της οικονομικής ευημερίας.
Το 2013, τα ποσοστά ανεργίας μεταξύ των νέων από 25 έως 29 ετών έφτασε σε νέα ύψη της τάξεως του 41% στην Ελλάδα, του 34% στην Ισπανία, του 22% στην Πορτογαλία, του 20% στην Ιταλία και του 16% στην Ιρλανδία, σύμφωνα με τη Eurostat και το αμερικανικό γραφείο στατιστικών δεδομένων Εργασίας. Η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη για την ηλικιακή ομάδα από 15 έως 24 ετών. Στις 12 Νοεμβρίου 2013, οι ηγέτες από 24 ευρωπαϊκές χώρες συναντήθηκαν στο Παρίσι για να δεσμευτούν για την αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων, μέσω της κατάρτισης και της δημιουργίας θέσεων εργασίας. Μένει να δούμε αν οι προσπάθειές τους θα έχουν συνέπειες για την εμπειρία και την υποστήριξη της ηγεσίας της ΕΕ από τους νέους.

Συνεχιζόμενη πτωτική τάση από το 2008

H οικονομική ανασφάλεια έχει αποδυναμώσει την υποστήριξη προς την ηγεσία της ΕΕ μεταξύ των πολιτών σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, αρχής γενομένης από το 2008. Η αποδοκιμασία είναι περισσότερο εμφανής στις υπό διάσωση χώρες, όπου η ΕΕ έχει επιβάλει πολιτικές λιτότητας, επιδεινώνοντας την οικονομική δυσχέρεια που ήδη αντιμετώπιζαν οι πολίτες, εξαιτίας της χρηματοπιστωτικής και της οικονομικής κρίσης.
Ωστόσο, το πρόβλημα δεν είναι απλώς οικονομικό. Η αίσθηση αποσύνδεσης του πολίτη από την εξουσία της ΕΕ, όπως προκύπτει από τα φθίνοντα ποσοστά συμμετοχής στις ευρωεκλογές, μια συνεχής τάση που ξεκίνησε από την πρώτη δημοφιλή ψηφοφορία για την εκλογή των αξιωματούχων της ΕΕ, το 1979.
*Οι ανησυχίες που εκφράστηκαν σχετικά με τη μετανάστευση στα μέσα ενημέρωσης και η άνοδος της δημοτικότητας των ριζοσπαστικών δεξιών κομμάτων και κινημάτων στην Αυστρία, τη Γαλλία, την Ελλάδα, την Ουγγαρία, την Ιταλία και τις Κάτω Χώρες δείχνουν ότι ένα αρκετά μεγάλο τμήμα του κόσμου θεωρεί πως η ΕΕ αδυνατεί να παράσχει ικανοποιητικές απαντήσεις στις ανησυχίες τους.
*Η έρευνα βασίζεται σε τηλεφωνικές και πρόσωπο με πρόσωπο συνεντεύξεις με περίπου 1.000 ενήλικες, ηλικίας 15 ετών και άνω, ανά χώρα, ετησίως, μεταξύ Απριλίου και Ιουλίου. Στην Κύπρο, με εξαίρεση τις ελεγχόμενες από την Τουρκία περιοχές στα βόρεια, το Gallup διεξήγαγε 500 συνεντεύξεις ανά έτος. Τα στοιχεία του 2013 για τη Γερμανία, βασίζονται σε 750 τηλεφωνικές συνεντεύξεις.