πηγή: TVXS
Σήμερα, είναι «του Σωτήρος», σύμφωνα με το χριστιανικό εορτολόγιο. Για την ανθρωπότητα, όμως, η 6η Αυγούστου είναι ημέρα εισόδου στην πυρηνική εποχή μέσα από την κόλαση της Χιροσίμα. Ημέρα μνήμης για τους νεκρούς της πρώτης ατομικής βόμβας (περίπου 140.000) και αλληλεγγύης με τους «Χιμπακούσα», τους επιζήσαντες του πυρηνικού εγκλήματος με τον αργό ραδιενεργό θάνατο μόνιμο συνοδό τους.
Ημέρα προειδοποίησης για τον κίνδυνο αφανισμού όλης της ανθρωπότητας από τα πυρηνικά όπλα που σήμερα κατέχονται από τουλάχιστον 9 χώρες και είναι πολύ πιθανή η παραπέρα διασπορά τους.
Ήταν 8:15 το πρωί, όπως δείχνει ακόμα το σταματημένο ρολόι στο Μουσείο Ειρήνης της Χιροσίμα όταν η καρδιά της πόλης χτυπήθηκε από το «μικρό αγόρι», όπως είχαν ονομάσει το νέο υπερόπλο – κυνικότατα εφευρετικοί – οι Αμερικανοί μιλιταριστές.
Στη διάρκεια του ψυχρού πολέμου, ο κόσμος βρέθηκε στα πρόθυμα μίας πυρηνικής σύγκρουσης ανάμεσα στις δύο τότε υπερδυνάμεις, ΗΠΑ και την ΕΣΣΔ. Το περιβόητο δόγμα της «Αμοιβαία Εξασφαλισμένης Καταστροφής» (Mutually Assured Destruction ή ΜΑD, που στα αγγλικά σημαίνει τρελός) ήταν ένα δόγμα υψηλής ανασφάλειας και «ισορροπίας τρόμου». Η ίδια η Ευρώπη είχε θεωρηθεί πιθανό θέατρο ενός πυρηνικού πολέμου, ιδιαίτερα μετά την εγκατάσταση των πυραύλων μέσου βεληνεκούς στις αρχές της δεκαετίας του΄80.
Η πυρηνική απειλή σήμερα
Μπαίνοντας στο έτος 69 μ.χ. (μετά Χιροσίμα), οφείλουμε να είμαστε εξαιρετικά ανήσυχοι. Η κρίση της Ουκρανίας είναι ίσως η πιο σοβαρή κρίση της μεταψυχροπολεμικής εποχής διότι για πρώτη φορά έχει δημιουργηθεί τόσο μεγάλη ένταση ανάμεσα στη Ρωσία και τη Δύση. Η ένταση αυτή μπορεί να τροφοδοτήσει έναν νέο γύρο εξοπλισμών, συμβατικών και πυρηνικών. Ήδη, η κυβέρνηση των Η.Π.Α. κατηγορεί την κυβέρνηση Πούτιν ότι παραβιάζει τη συμφωνία INF του 1987 (γνωστή και ως συμφωνία Ρέιγκαν-Γκορμπατσόφ) για την κατάργηση και καταστροφή των πυραύλων μέσου και μικρού βεληνεκούς στην Ευρώπη που είχαν εγκαταστήσει και οι δύο τότε υπερδυνάμεις. Μία συμφωνια που είχε αποτελέσει ισχυρότατο πλήγμα στο Ψυχρό Πόλεμο και είχε γεννήσει πολλές ελπίδες για την προώθηση του πλήρους και γενικού πυρηνικού αφοπλισμού.
Παράλληλα, εκτός από την ουκρανική κρίση υπάρχουν νέοι κίνδυνοι παραπέρα στρατιωτικοποίησης της διεθνούς ζωής με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα, την προσπάθεια της κυβέρνησης Άμπε της Ιαπωνίας για την ουσιαστική κατάργηση του άρθρου 9 του Ιαπωνικού Συντάγματος που προβλέπει την πλήρη αποστρατιωτικοποίηση της χώρας του ανατέλλοντος ηλίου.
Σε ο,τι αφορά τη σημερινή Ευρώπη, δυστυχώς η Κ.Ε.Π.Π.Α. της Ε.Ε. έχει αποδεχθεί την πρωτοκαθεδρία του ΝΑΤΟ στα θέματα της ευρωπαϊκής ασφάλειας με αποτέλεσμα και την υπονόμευση του Ο.Α.Σ.Ε. Έτσι, μένουν μετέωρες αποφάσεις και στο επίπεδο του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου, όπως το ψήφισμα του 2009 δια του οποίου υιοθέτηθηκε το «Πρωτόκολλο της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι» και ο στόχος της διεθνούς κίνησης «Δήμαρχοι για την Ειρήνη» για έναν κόσμο ελεύθερο από πυρηνικά όπλα ως το 2020.
Ταυτόχρονα, σε ο,τι αφορά την στάση των Η.Π.Α. το ζητούμενο είναι η κύρωση της Συμφωνίας για την Πλήρη Απαγόρευση των Πυρηνικών Δοκιμών ώστε να τεθεί σε ισχύ η συμφωνία αυτή.
Δεν πείθουν οι ΗΠΑ, η Ρωσία και οι άλλες πυρηνικές δυνάμεις όταν επικαλούνται τη μη διασπορά των πυρηνικών όπλων, ενώ δεν τηρούν οι ίδιες τη Συνθήκη η οποία προβλέπει στο άρθρο 6 και τη δική τους υποχρέωση να προχωρήσουν στο δρόμο του πυρηνικού αφοπλισμού. Εννοείται ότι η λογική της μη διασποράς είναι να μην προστεθούν στο πυρηνικό «κλαμπ» νέες χώρες, όποιες κι αν είναι αυτές, αλλά όσο υπάρχουν πυρηνικά οπλοστάσια ο κίνδυνος διασποράς δεν θα εξαλειφθεί.
Εξαιρετικά επίκαιρος, ειδικά μετά τις πρόσφατες δραματικές εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή, είναι ο στόχος μετατροπής της Μ. Ανατολής σε ζώνη, ελεύθερη από πυρηνικά και άλλα όπλα μαζικής καταστροφής τον οποίον πρέπει να υποστηρίξει ενεργά και η Ελλάδα.
Δεν είναι μάταιος ο αγώνας κατά των πυρηνικών. Υπάρχει η γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης (8.7.1996) κατά της νομιμότητας της απειλής ή χρήσης των πυρηνικών όπλων, ύστερα από προσφυγή της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, με πρόταση της Διεθνούς Κίνησης των Γιατρών για την Αποτροπή του Πυρηνικού Πολέμου (IPPNW, Νόμπελ Ειρήνης 1985). Το 1987, με τη συμφωνία Ρέηγκαν – Γκορμπατσόφ, η Ευρώπη απαλλάχτηκε από τους πυραύλους μέσω βεληνεκούς. Επίσης, πρέπει να σημειωθεί ότι μια σειρά χωρών εγκατέλειψαν στο παρελθόν προγράμματα κατασκευής πυρηνικών όπλων που ήταν σε προχωρημένο στάδιο, όπως η Ν. Αφρική μετά την πτώση του Απαρτχάϊντ και τη νίκη του Μαντέλα, η Βραζιλία και η Αργεντινή παλαιότερα, που συνέβαλαν έτσι στην ανακήρυξη όλης της Λ. Αμερικής σε αποπυρηνικοποιημένη (Συνθήκη του Τλατελόλκο).
Πάνω απ΄όλα, υπάρχει μέσα στις κοινωνίες μια αντιπυρηνική συνείδηση, που καλλιεργήθηκε στη διαδρομή πολλών δεκαετιών μέσα από μεγάλους αγώνες των φιλειρηνικών και αντιπολεμικών κινημάτων στα οποία οφείλεται και η καθιέρωση του όρου «διπλωματία των πολιτών».
*Ο Πάνος Τριγάζης είναι συντονιστής του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων και Θεμάτων Ειρήνης του ΣΥΡΙΖΑ και μέλος του Ευρωπαϊκού Δικτύου για την Ειρήνη και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου