Σάββατο 25 Απριλίου 2020

«Αόρατος Πειραιάς»: Το βαρύ αποτύπωμα της αλληλεγγύης



Του Γεράσιμου Παπαναστασάτου*
Άρθρο στην εφημερίδα "Η Αυγή"

 Η Κάρτα Αλληλεγγύης είναι ένα «διαβατήριο» για τη διασύνδεση με το ευρύ δίκτυο πρόθυμων εθελοντών που σπαρμένοι σε όλα τα διαμερίσματα του Πειραιά «ακούν» και βλέπουν το σήμα για να συνδράμουν όσους αδυνατούν να ικανοποιήσουν καθημερινές ανάγκες

Η πάνω από έναν μήνα διαχείριση της πανδημίας του Cοvid-19 με τη στρατηγική της συντηρητικής έκθεσης, της απόστασης και του αποκλεισμού για την πρόληψη της διάδοσής του, εκτός από την ισοπέδωση της καμπύλης, επιφέρει αναμφίβολα και πολλές ανεπιθύμητες παρενέργειες. Κρίσιμη και με κεντρικό ρόλο η επιρροή του φόβου και του άγχους, που, όσο και αν αποτελεί μια απόλυτα φυσιολογική αντίδραση στον πανικό που αναπτύσσεται από μια κατάσταση κρίσης, ενισχύεται από τη συστηματική τροφοδοσία αναλογιστικών τρομακτικών σεναρίων και αναντιστοιχιών ως προς τα πραγματικά μεγέθη.
Η επιρροή αυτή, μάλιστα, όπως πλαισιώθηκε από τις περιοριστικές ρυθμίσεις και κλιμακώθηκε κυρίως από μέτρα και συμμορφωτικές πρακτικές, αφήνουν περιθώρια παρεξήγησης: εύκολη αστυνομική επιβολή προστίμων παραβίασης απαγορεύσεων αντί πειστικού σχεδιασμού υγειονομικής διαχείρισης. Και ο πειστικός σχεδιασμός είναι ορθολογικός, χωρίς να εκπίπτει σε τρομοκρατική επίφαση και ηθικό πανικό με προσχηματική χρήση της επιστήμης, όπως σε ανάλογες περιπτώσεις συχνά συμβαίνει1 καταλήγοντας σε «αδιέξοδο» μόνο και μόνον από «δογματική προσήλωση»2.
Πολλοί από μας βιώνουν πειθαρχημένα την απομόνωση τηρώντας τις αποστάσεις και επιδιδόμενοι στις ανελαστικές μας υποχρεώσεις. Είμαστε μάλλον από τους τυχερούς. Πολλοί άλλοι είναι οι αδύναμοι να εξυπηρετήσουν τις στοιχειώδεις τους ανάγκες: οι παππούδες μας, συχνά οι γονείς μας, αλλά και οι φίλοι μας που είναι ιδιαίτερα ευπαθείς σε ενδεχόμενη μόλυνση. Παράλληλα, όλοι εκείνοι που δίπλα μας πνίγονται από το άγχος αναμένοντας την απογευματινή επιδημιολογική ενημέρωση. Άλλοι βιώνουν τις επιπτώσεις αυτής της γενικευμένης εσωτερικής ερημιάς, στην  οποία υποχρεώθηκαν, με σοβαρότερα προβλήματα: εσωτερίκευση της παθογένειας, ανάπτυξη παθολογικών συνδρόμων, νευρωσικές κρίσεις, θυματοποίηση από ανεξέλεγκτες συμπεριφορές άλλων. Και όλα αυτά σε πρακτικό επίπεδο μεταφράζονται σε απελπισία, κατάθλιψη, πανικό, νευρωσικές διαταραχές, ενδοοικογενειακή βία, καταχρηστικές συμπεριφορές.
Και η απόσταση όλα αυτά τα κρύβει. Όλους αυτούς που τα βιώνουν τους κάνει «αόρατους».
Δίκτυο αλληλεγγύης
Μπροστά στην αφασία της ακινησίας και την αδράνεια της αμηχανία ο «Αόρατος Πειραιάς», το Δίκτυο Αλληλεγγύης που προέκυψε από τη συνεργασία της Δημοτικής Παράταξης «Πειραιάς για όλους», του Περιοδικού Δρόμου «Σχεδία», του Θεραπευτικού Προγράμματος ΚΕΘΕΑ - ΝΟΣΤΟΣ και της Δομής «Πλόες» της Εταιρείας Ψυχοκοινωνικών Μελετών, διαμορφώνει εδώ και ένα μήνα γέφυρες για την αντιμετώπιση όλου του φάσματος των αδυναμιών που προκαλεί η πανδημία. Στο πλαίσιο της κίνησης αυτής αναπτύχθηκαν και λειτουργούν δραστηριότητες που σφυρηλατούν την αλληλέγγυα σχέση.
* Η Κάρτα Αλληλεγγύης, ένα «διαβατήριο» για τη διασύνδεση με το ευρύ δίκτυο πρόθυμων εθελοντών που σπαρμένοι σε όλα τα διαμερίσματα του Πειραιά «ακούν» και βλέπουν το σήμα για να συνδράμουν όσους αδυνατούν να ικανοποιήσουν καθημερινές ανάγκες, από τις απαραίτητες αγορές και τη φροντίδα του κατοικίδιου μέχρι τη διανομή συσσιτίου όπου είναι απαραίτητο ή την παρέα στον απελπισμένο μοναχικό.
* Η τηλεφωνική γραμμή ψυχολογικής υποστήριξης, που παρέχει δωρεάν ψυχοκοινωνική συμβουλευτική σε συνεργασία με ένα δίκτυο καταξιωμένων επαγγελματιών Ψυχικής Υγείας, εξειδικευμένων εκτός άλλων σε θέματα ψυχικής διαταραχής, επειγόντων περιστατικών, οικογενειακής θεραπείας, θεμάτων εφηβείας, γυναίκειας ή παιδικής κακοποίησης, κατάχρησης ουσιών, έμμονων συμπεριφορών, θεμάτων αυτισμού.
* Οι διαδικτυακές βραδιές, που αποτελούν συστηματικές συναντήσεις εκπαιδευτικού, επιστημονικού ή πολιτιστικού περιεχομένου με σημαντικές προσωπικότητες και πάνω από 100 συμμετέχοντες κάθε φορά.
Το Δίκτυο Αλληλεγγύης «Αόρατος Πειραιάς» προέκυψε από την προετοιμασία παρέμβασης για τους άστεγους του Πειραιά, που ανεστάλη μερικώς εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων. Η προσπάθεια για τους άστεγους συνεχίστηκε με δράσεις καθημερινής υποστήριξης και προφύλαξής τους. Ισχυροποιήθηκε έτσι το Δίκτυο και ανέπτυξε τη νέα του στρατηγική διαμορφώνοντας ένα σχέδιο που υπερβαίνει την πανδημία. Γιατί ξέρουμε καλά ότι «ενώ αντιμετωπίζουμε μια πανδημία, βρισκόμαστε στα πρόθυρα μιας βιβλικής καταστροφής από την πείνα, αφού υπάρχει ο κίνδυνος περισσότεροι άνθρωποι να πεθάνουν από την οικονομική επίπτωση του ιού παρά από τον ίδιο τον ιό, αφήνοντας 135 εκατομμύρια ανθρώπους στην παντελή πείνα»3.
Η ανατροπή αυτού του ενδεχόμενου είναι ο στόχος μας.

* Ο Γεράσιμος Παπαναστασάτος είναι Ph.D. κοινωνιολόγος εγκληματολόγος, σύμβουλος σε θέματα Πολιτικής για τα ναρκωτικά, υπεύθυνος τομέα έρευνας ΚΕΘΕΑ

Δεν υπάρχουν σχόλια: